Lucrece Tecavüzü'nün Analizi ve Yapıçözümü

SHAKESPEARE’NİN ESERLERİ’NDE GEÇEN ROMA’NIN KURULUŞU ODAĞINDAKİ  “LUCRECE TECAVÜZÜ” ‘NÜN ANALİZİ VE YAPIÇÖZÜMÜ

TEZ :

ANTİK ÇAĞ’IN MÖ.570’TEKİ LUCRETİA’NIN TECAVÜZÜ ( Roma kralı Lucretia'nın Roma kralı Tarquin'in efsanevi tecavüzü ve onun takip eden intiharı, Roma Cumhuriyeti'nin kurulmasına yol açan Lucius Junius Brutus'un Tarquin ailesine karşı isyanı teşvik etmek olarak kabul edilmasi) OLAYI İLE ORTAÇAĞ’IN  ROMA KRALİÇESİ

AMALASUİNTHA’NIN “TECAVÜZÜ”/ÖLDÜRÜLMESİ (Batı Roma’yı  Doğu Roma’ya bağlamak ve hazineyi  I.Jüstinianus’a devretmek için anlaşma yapan (Prikopius Tarihi.)Roma Kraliçesi Amalasuintha ‘nın ; onun Roma yanlısı tutumlarına karşı çıkan  Got askeri aristokrasinin önde gelen lideri Theodahad tarafından önce hapsedilerek sonra da Amalasuintha’yı öldürmesi /Roma Anasyasası’na tecavüzü) BİR AYNI OLAYDIR.

YA DA BİR BAŞKA DEYİŞLE , 1.MASALSI OLAYIN , 2.TARİHİ GERÇEK BİR OLAYIN  EFSANE FORMUNDA YANSI(TIL)MASI VE ANTİK TARİHE YERLEŞTİRİLMESİDİR.
 

LUCRECE’NİN TECAVÜZÜ VE AMALASUİNTHA’NIN ÖLDÜRÜLMESİ NEDEN ÖNEMLİ

Batı Uygarlığı ‘nın temeli olan Antik Yunan ve Roma Tarihi’nin ( bu bir anlamda da bütün bir dünya tarihi’nin en önemli olaylarından biri de Roma İmparatorlu’nun İki Kuruluş Hikayesi (diğeri Romus ve Romulus) ‘nden biridir “Lucrece ‘nin Tecavüzü”  ve “Amalasuintha’nın Öldürülmesi” adı ile anılan bu vak’alar. 
“Lucrece ‘nin Tecavüzü”  ile Roma (İmparatorluğu) kurulur. “Amalasuintha’nın Öldürülmesi” ile ise I.Konstantinus döneminde ikiye ayrılan veya Batı Roma’dan Doğu Roma’ya- İstanbul’a taşınan imparatorluğun yeniden birleşmesi  fırsatı kaçırılır ve Roma İmparatorlu’ğu bin yıl boyunca tamamen ikiye bölünmüş olur. Bunun Avrupa ve Asya Tarihi’nde büyük sonuçları olacaktır.

AMAlSUİNTHA

Amalasuintha (y. 495 – 30 Nisan 534/535), bir Ostrogot kraliçesi ve naibidir. Ostrogotları 526'dan 534'e kadar oğlunun küçük yaşında naip olarak ve ardından 534 ile 535 yılları arasında kraliçe olarak yönetti. Teoderik'in   en küçük kızıydı ve Roma erdemlerinin ve değerlerinin korunmasına sıkı sıkıya inanıyordu. En çok, suikastına yanıt olarak İtalya'yı işgal eden I. Justinianus ile olan diplomatik ilişkisi ile tanınır.

Amalasuintha'nın ölümü I. Justinianus'a  Ostrogotlar ile savaşa girmek ve İtalya'yı ele geçirmeye çalışmak için bir neden verdi. Doğu Roma tarihçisi Procopius'a göre Amalasuintha, ölümü sırasında İtalya'yı Justinianus'a teslim etmeyi düşünüyordu. Amalasuintha'nın öldürülmesinden kısa bir süre sonra Theodahad'ın yerini Amalasuintha'nın damadı Vitiges aldı. Halkın desteğiyle Vitiges, Theodahad'ı idam ettirdi. Lucrece’in Tecavüzü’nde intikamı  damat Vitiges’in yerine Lucrece’nin amcası Lucius Junius Brutus  alacaktır ( Hikayesi Ovid'in "Fasti" de anlatılıyor.)

Lucretia'nın Hikayesi
Hikaye, Roma kralı oğlu Sextus Tarquinius'un evinde bazı genç erkekler arasında bir içkiyle başlıyor.(Bknz.Shakespeare-Hırçın Kız-Oyunun son Sahnesi. Ayrıca bknz. Heredot Tarihi-Candaules ve Giges- ) 
 Eşlerini beklemedikleri zaman nasıl davrandıklarını görmek için karılarını şaşırtmaya karar verirler. Kralın oğullarının eşleri olmasa da, Coltinus'un karısı Lucretia erdemli bir şekilde davranıyor.
Birkaç gün sonra Sextus Tarquinius, Collatinus'un evine gitti ve misafirperverlik kazandı. Diğer herkes evde uyurken, Lucretia'nın yatak odasına gider ve onun kılıcıyla tehdit eder .
Lukretia ölümden korkmadığını söyler.Tecavüzcü  bir cesedinin çıplak vücudunun  ailesine utanç uyandıracağı (zina) ile tehdit der.
O teslim olur, ancak sabah, babasını, kocasını ve amcasını onun yanında çağırır ve onlara "onurunu" nasıl kaybettiğini söyler ve tecavüzün intikamını almasını talep eder.
Her ne kadar erkekler ona hiçbir şerefsizlik duymadığını ikna etmeye çalışırlar.Fakat Lukretia  şerefini yitirdiği için  kendini öldürür. Amcası Brutus, kralı ve ailesini Roma'dan süreceklerini ve Roma'da tekrar bir kralın olmayacağını söyler. Vücudu halka açıldığında  kralın ailesi tarafından , bu Roma'da tiranlığın siyasal şiddet eylemlerinin bir son ve uç metaforu olarak algılanır.
Tecavüz, Roma devrimi için tetikleyicidir. Amcası ve kocası, devrimin ve yeni kurulan cumhuriyetin liderleridir. Lucretia'nın kardeşi ve kocası ilk Roma konsoloslarıdır.(Roma totoliter rejimden cumhuriyete geçer.)

SHAKESPEARE’İN  ESERLERİNDE   “LUCRECE’NİN TECAVÜZÜ”

The Rape of Lucrece (1594)
William Shakespeare'in efsanevi Romalı soylu kadın Lucretia hakkında yazdığı bir anlatı şiiridir . Shakespeare , önceki anlatı şiiri Venüs ve Adonis'te (1593), hamisi Southampton Kontu'na "ağır bir emek" yazacağına söz verdiği bir ithaf mektubu eklemişti. Buna göre The Rape of Lucrece baştan sona ciddi bir tona sahip.
Lucrece'e Tecavüz, hem Ovid'in Fasti'sinde hem de Livy'nin Roma Tarihi'nde anlatılan hikayeden yararlanır . Her iki yazar da olaylar meydana geldikten birkaç yüzyıl sonra yazıyordu ve kısmen Roma kayıtlarının MÖ 390'da Galyalılar tarafından yok edilmesi ve bundan önceki tarihlerin efsanelerle karıştırılması nedeniyle, tarihlerinin kesin olarak doğru olduğu kabul edilmiyor .(Tezimizi destekliyor.)

Roma kralı Lucius Tarquinius veya Tarquin'di. Küstahlığı ve zorbalığı nedeniyle Tarquinius Superbus (Gururlu Tarquin) olarak da bilinir . Lucius Tarquinius, Roma kralı olmak için kayınbiraderi ve babasını öldürmüştü. Tahtın varisi olan oğlu Sextus Tarquinius, hikayenin tecavüzcüsüdür. Şiirin başında Roma ordusu, Roma'nın güneyinde toprak talep eden Volscians olarak bilinen bir kabileye savaş veriyor. Romalılar, Roma'nın 20 mil güneyinde bir Volscian şehri olan Ardea'yı kuşatıyor.
MÖ 509'da Roma kralının oğlu Sextus Tarquinius , kralın aristokrat hizmetlilerinden biri olan Collatinus'un karısı Lucretia'ya (Lucrece) tecavüz etti. Sonuç olarak, Lucrece intihar etti. Cesedi, kralın yeğeni tarafından Roma Forumu'nda teşhir edildi. Bu, Lucius Junius Brutus liderliğindeki Tarquins'e karşı tam ölçekli bir isyanı , kraliyet ailesinin sürgüne gönderilmesini ve Roma Cumhuriyeti'nin kurulmasını kışkırttı .

Titus Andronicus
Lucrece Tecavüz aynı zamanda erken Roma trajedisi Titus Andronicus ( c.  1590–1594 ) ile de yakından ilişkilidir . Bu intikam oyununda , tecavüze uğrayan ve sakat bırakılan Lavinia, tecavüzcülerinin kimliğini açıkladığında, amcası Marcus, suçun intikamını almak için bir yemin etmeye teşvik etmek üzere Lucrece'nin öyküsüne başvurur: "Ve benimle birlikte yemin et - kederli fere / Ve babayla olduğu gibi. / Lord Junius Brutus, Lucrece'in tecavüzüne yemin etti - / İyi bir tavsiyeyle dava açacağımıza / Bu hain Gotlardan ölümlü intikam / Ve onların kanını gör ya da bu suçlamayla öl" (4.1.89–94) ).

Hırçın Kız
The Taming of the Shrew Act 2, Scene 1'de Petruchio, Katherine'in (Hırçın) babası Baptista'ya Katherine ile evlendikten sonra "sabır için ikinci Grisel'i / Ve iffeti için Roman Lucrece'i kanıtlayacağına" söz verir (2.1. 292–293).

Onikinci Gece
Onikinci Gece'de Maria'nın , Olivia'nın Malvolio'yu martıya çevirmek için tasarladığı el yazısıyla yazdığı mektubu şöyledir: "Taptığım yere hükmedebilirim; ama sessizlik, bir Lucrece bıçağı gibi, Kansız bir vuruşla kalbim sızlıyor: M, O, A, ben, beni sallıyor. hayat." Malvolio'nun "fustian bilmecesini" yorumladığı gibi, Olivia'nın ona olan aşkından söz edememesi veya isteksizliği, Lucretia'nın intiharının gerçek bıçağı gibi onu öldürüyor. Malvolio ayrıca Olivia'nın Lucrece'in bir resmini kişisel bir mühür olarak kullandığını ve mektubun Olivia'dan geldiğine onu ikna eden şeyin bu olduğunu not eder.

Macbeth
Tecavüzcü Tarquin'den Macbeth'in Macbeth'in 2. Perde 1. Sahnesi'ndeki tek başına konuşmasında da bahsediliyor : "Murther'i soldurdu ... Tarquin'in büyüleyici adımlarıyla tasarımına doğru / Bir hayalet gibi hareket ediyor" (2.1.52–56). Tarquin'in eylemleri ve kurnazlığı, Macbeth'in kararsızlığıyla karşılaştırılır - hem tecavüz hem de cinayet affedilemez suçlardır.

Cymbeline
Shakespeare, Livy'nin Tarquin'in Lucrece'e duyduğu şehvetin kocasının onu övmesinden kaynaklandığına dair açıklamasını birleştirerek klasik hikayenin özünü koruyor . [3] Shakespeare daha sonra aynı fikri geç romantizm Cymbeline'da kullandı ( c .  1609–10 ). Bu oyunda Iachimo, Posthumus'a (Imogen'in kocası) Imogen'in kendisiyle zina yapmasını sağlayabileceğine dair bahse girer. Başarılı değil. Ancak Iachimo, Imogen'in yatak odası ve vücudu hakkındaki bilgileri kullanarak Posthumus'u aksi yönde ikna eder. Iachimo, babası Kral Cymbeline için bir hediye olan bazı mücevherleri saklama bahanesiyle Imogen'in odasına teslim edilen bir sandığa saklandı. Bagajdan çıktığı sahne (2.2), The Rape of Lucrece'deki sahneyi taklit eder.Iachimo sahnede kendisini Tarquin ile karşılaştırır: "Bizim Tarquin'imiz, / Uyanmadan önce acelelere hafifçe bastırdı / Yaraladığı iffet" (2.2.12–14).

AMALASUİNTHA’NIN SANATA YANSIMALARI
AMALASUİNTHA TRAJEDİSİ - GOLDONİ
Amalasuintha'nın hayatı, genç Carlo Goldoni tarafından yazılan ve 1733'te Milano'da sunulan ilk oyun olan bir trajediye konu oldu.[11]

ŞİİR-OSTROGOTLARIN KRALİÇESİ
Rumen şair George Coşbuc, Regina Ostrogotilor (Ostrogotların Kraliçesi) başlıklı bir şiir yazdı ve burada Amalasuintha (şiirde Amalasunda olarak geçiyor) Theodahad'ı (şiirde

Teodat olarak geçiyor) onu öldürmeden kısa bir süre önce konuşuyor.[12]

SİNEMA
Amalasuintha, 1968 tarihli Kampf um Rom filminde Honor Blackman tarafından canlandırılmıştır.

SONUÇ 
“Lucrece’nin Tecavüzü” ile Antik Çağ’da , Roma’da Etrüxs  Tarihi ve İktidarı son bulur ve Roma Dönemi  başlar, Roma Cumhuriyeti kurulur.
Amasunthia’nın Öldürülmesi ile Ortaçağ’da Roma’da Ostrogot İşgali sona erer ve Roma işgalden(bu “tecavüzden”/baskı ve zulüm döneminden) kurtulur.
Kısaca her iki olaydaki kadına şiddet ve tecavüz üzerinden Roma’ya şiddet ve tecavüz temsil edilir.(Konu hakkında benzeri hikayelere ; Zeus ve Altın Elma ile Üç Tanrıça ve Truvalı Helen’in Kaçırılması Bknz.)

Her iki hikaye de Tarih’te ve Sanat Tarih’inde önemli bir yer işgal eder.

Savaş Aykılıç.27.06.2023