Gor - DestAr Tiyatro

‘Gor’ Modern Bir Dengbejlik Öyküsü!

Destar Tiyatro, sezonu Mirza Metin’ in yazıp yönettiği ‘Gor - Mezar’ adlı oyunla açtı. Grubun Kürt Tiyatrosu üzerine yaptığı kapsamlı çalışmalar hem modernleşmiş Kürt halkının hem de geleneklerini beraberinde getiren bir toplumun kültürel yapısını gözler önüne seriyor. Topluluk daha önce Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez ‘Kürt Tiyatrosu’ adına Kültür Bakanlığı’ndan ödenek almış, tiyatroda yaşanılan demokratik devrimin görünür yüzü olmuştu. Sonrasını malum hepimiz biliyoruz. ‘Özel Tiyatrolara Devlet Yardımı’ skandal bir kararla Destar Tiyatro gibi birçok tiyatroya verilmedi. Gezi olaylarından kaynaklı olduğu iddia edilen durumun yansımalarını tiyatro hayatımızın içinde an be an yaşıyoruz. Olumsuzlukları bir kenara bırakıp, grubun Kültür Bakanlığı yardımıyla doğmadığını, kendi seyirci profili ile ayakta durabildiğini ‘Gor’ adlı oyunla açıkça anladık. Tiyatroların gerçek kaynağı seyircilerdir, bunu er ya da geç ‘erk’ de anlayacaktır. 

Konuyu çok dağıtmadan ‘Gor’ oyununa değineyim. Arafta kalan bir grup insanın anlatıları konunun özü. Dünyada yaşadıklarını belirsiz bir düzlem içinde birbirlerine aktaran karakterler, korku-gerilim arasında sıkışan seyirciye dünyanın öteki yüzünü cesurca göstermiş. Kendi dünyasına sıkışıp kalan karakterlerin ‘anlatı’ tekniğini kullanıp sunduklarına bakarken insanın kanı donuyor. Sevdiği insandan ayrılan, kendi yalnızlığında ölüme doğru yol alan, iki kişi arasında kaza sonucu şaşırtıcı olayı ortaya çıkaran olaylar silsilesi içinde, bazen Türkiye gerçeğiyle bazen de duygusal geçmişimizle yüzleşiyoruz. Anlatılan her bir öyküde bizden bir parça var. Mirza Metin metni yazarken bireyin iç dünyasından başlayıp toplumun kanayan yaralarına kadar geniş bir yelpazede olayları ele almış. 

Destar Tiyatro, Kürt Tiyatrosu’ nun geleneksel metotlarını bu oyunda sonuna dek kullanıyor. Kürt Geleneksel Halk Tiyatrosu’ nun önemli bir parçası olan “Dengbejlik” ‘Gor’ un tüm karakterlerinde karşımızda. Grup geçmiş oyunlarında da bu tekniği kullanmış, ama sahnede ortaya çıkan durum bu oyundaki kadar belirgin biçimde hissedilmemişti. Kürt Tiyatrosu’ nun profesyonel anlamda birkaç grubun elinde yükseliyor olması umut verici, ama bu sayının artması lazım. Sonuçta ‘Gor’ a derinlemesine baktığımız zaman salt Kürt yaşamına pozitif ayrımcılık algısı görmüyoruz, anlatılan öyküler Türkiye halklarının genelinde paralel biçimde yaşanıyor. 

Mirza Metin oyununu yönetirken sahne ortasına bir tabut koymuş. Arafta kalan insanların yaşadıkları bölümler çukurlardan oluşuyor. Ayrıca sahnenin bir bölümünde kendi köşesine sıkışmış bir insan var. Sarkan ipler, ışığın konunun gidişatına uygun etkili kullanımı oyunda dekor adına öne çıkan ayrıntı. Ayrıca kostüm seçimlerinin başarısını unutmayalım. Alan Ciwan, Berfîn Zenderlioğlu, Mensur Zîrek, Mîrza Metîn, Sadin Yeşiltaş oyunda görev alan isimler. Berfin Zenderlioğlu’ nun tabuttan çıkışıyla keskin bir viraja giren öyküde, Mirza Metin anlatı tekniğinin başarısını bizlere göstermiş. Konudaki karakterlerin bireysel duyguları oyun içinde evrilip toplu bir olaya doğru yöneliyor. Konunun sürpriz gelişimimi yazarak öyküdeki gizemi bozmak istemem. Oyunculuk alanında profesyonel çalışma ortaya konuluyor. Alan Ciwan’ ı daha önce izlemiş bir eleştirmen olarak rahatlıkla söyleyebilirim ki, sahne performansı harikulade. Mensur Zîrek grubun başarısına uyum sağlamış. Sadin Yeşiltaş’ ın heyecanı etkileyici bir gizem oluşturuyor. 

“Gor-Mezar” insan sesinin etkili kullanımı sayesinde izleyenini derin düşüncelere sürükleyen bir öykü. Salt politik olguların yer almadığı gösteri, insanların yaşadıkları dünyada kaldıkları Arafı sunmuş. Destar Tiyatro’ nun modern ve geleneksel Kürt Tiyatrosu’nda etkin bir grup olduğu oyunun her karesinde anlıyoruz. Sezon içinde mutlaka bu gösteriyi not edin. Alışılagelmişin dışında, şimdiye dek karşılaşmadığınız konu örgüsü sahnede sizleri bekliyor olacak. Oyun Şermola Performans’ta izlenebilir. 
İstiklal cd. İmam Adnan-Nane sk. no:5 kat:2 Beyoğlu İstanbul