İntiharın Genel Provası - Tiyatro Adam

Sırp Yazar Duşan Kovaçeviç’ den Underground Komedi! : “intiharın Genel Provası” 

Emir Kustarika’ nın yönetmenliğini yaptığı “Underground” filminin senaryosunu yazmış olan ünlü sırp yazar Duşan Kovaçeviç’in kültleşmiş oyunu “İntaharın Genel Provası” Tiyatro Adam tarafından bu sezon Emrah Eren rejisiyle sahneleniyor. Yazarın ‘Profesyonel’ isimli oyununa tanık olan tiyatro seyircisi Kovaçeviç’ in dünyasını pek seviyor. Geçtiğimiz günlerde oyunu görme fırsatını yakaladım. Yugoslavya sonrası toplumun içinde yaşadığı değişimi çarpıcı karelerle anlatan oyun, toplumun kapitalizm ile tanışma sonrasını sahtekarlık serüveni üzerinden irdeliyor. Konuda çok farklı karakter olmasına rağmen, elindeki kadroyu tecrübeli isimlerle destekleyen, birbirinden farklı rollerle seyirciye sunan topluluk kara mizah konusunda başarıyı yakalıyor. Erdem Akakçe, Fatih Koyunoğlu, Kadir Çermik ve Selen Öztürk’ten oluşan sahnedeki isimler, yazarın anlatmak istediği dünyayı fevkalede iyi analiz ediyor. 

“İntiharın Genel Provası” geçtiğimiz yıllarda İstanbul Şehir Tiyatrosu ve Devlet Tiyatrosu’ nun repertuarında yer almış, seyircilerden de tam not almıştı. Konuda başarısız, borç batağına batmış bir mimarın Tuna Nehri üzerindeki intihar girişimine tanık oluyoruz. İntihar etmeden önce son kez sevgilisini arayan ve onunla vedalaşmak isteyen adam, ne olduğunu anlamadan, bir anda sözde nehir üzerinde balıkçılık yapan genç kişinin ‘buradan intihar etme’ inadıyla karşılaşır. Sevgilisinin intihar bölgesine gelmesiyle işler çığrından çıkar. Nehirde yine sözde kaptan olarak çalışan kişi de bu olaya dahil olunca kara komedi karmaşık hale bürünür. Oyunu teatral açıdan çok sinema bünyesinde değerlendirmek gerekli. Zaten konudaki değişimleri düşündüğümüzde sinematografik geçişlerin hızlıca olduğunu görebiliriz. Tuna Nehri’den zengin iş adamının ofisine uzanan yol öylesine derinlikli ki, karakterler arasındaki geçişlerin film karesi gibi aktığını oyunun her noktasında hissettik. 

Günümüz kapitalist toplumunda bireyin kendisine özgü saflığını bilen kurnaz insanlar, insanların ‘para kazanma hırsını’ kullanıp, dolandırıcılığı sistemin içine müthiş biçimde yerleştirdi. Mesela size hiç kimse yeteneğinizden dolayı iş teklifinde bulunmaz. Mutlaka yapay algı oluşturan kapitalizm, sizin ruhunuzu, bedeninizi sonuna dek sömürerek yapmak istediğini elde eder. Milyon dolarlık projenin mimarı olma hayaliyle intihardan vazgeçen adamın yaşadıklarına bakarak bunu anlarız. Kendisinin sağlam bir bedeni olduğu için iş teklifi geldiği zanneden mimar işin sonuncunda sevgilisinin de içinde bulunduğu şebekeden hayatının en büyük tokadını yiyor. Sosyalizm sonrası kabuk değiştiren Yugoslavya’ nın çaresiz insanlarının yaşama tutunma çabası oyunda harikulade işlenmiş. 

Emrah Eren rejisini görenler eminim İstanbul Şehir Tiyatrosu’ndaki Nurullah Tuncer rejisini hatırlayacaktır. Bu kritikte iki rejiyi karşılaştırma niyetim yok, fakat oyunun işlenişi açısından her iki rejinin birbirine yakın durduğunu söyleyebilirim. Zaten gösterinin adından da anlaşılacağı üzere, sahnede gösterilenler bir tiyatro oyununun provası. Yönetmenin sahne geçişlerini kolaylaştırmak için seçtiği tahtadan oluşan platform çok çok iyi bir düşünce. Her açıdan kullanışlı olan yapının üzerinde gelişen olay zinciri gerçi oyunun sonunda oyuncular tarafından hiddetli eleştiri yağmuruna tutuluyor, ama bu zaten sahnedeki konunun anlatımına uygun yöntem. Özellikle rolden role giren Erdem Akakçe kaptan, psikiyatr, müzisyen ve zengin iş adamı rollerinde komediyi zirveye taşıdı. Mimar rolündeki Kadir Çermik’ in hızlı tempoda kendisini bir tık üste çıkarması şart. Fatih Koyunoğlu ve Selen Öztürk ikilisi ise müziklerin olduğu bölümlerde gayet iyiler. ‘Kurt Neden Ot Yemez?’ sorusunu inatla beynimize kazıyan yönetmen, bizlerin kurtlar için çalışan koyunlar olduğunu suratımıza tokat gibi indirdi. Oyuncuların tüm konu boyunca bu noktadan konuya eğilmeleri çok doğru oluyor. 

Tiyatro Adam ortaya koyduğu projelerle sahnelerde üzerine düşeni fazlasıyla yerine getiriyor. “İntiharın Genel Provası” underground kara komedi unsurlarıyla izlenebilirliği yüksek bir çalışma. Trump Kültür’de seyircilerini selamlamaya devam eden başarılı gösteriyi görmelisiniz! 

Yaşam Kaya / yaş[email protected]