MAKALELER

Ufaklık karakterinin söylediği: "Ama benim Kalemim yok"

2025.01.23 00:00
| | |
1429

Hep aynı hikaye; her yeri, herkesi kapsayan bir adaletin yokluğundan yakınanlar hep bu boş gezenin boş kalfaları oluyor.
Hep aynı hikaye; her yeri, herkesi kapsayan bir adaletin yokluğundan yakınanlar hep bu boş gezenin boş kalfaları oluyor. "Adalet" diye çığrışıyorlar ama, bununla yalnızca kendi beceriksizliklerini, işe yaramazlıklarını saklamak istiyorlar.
 
Slawomir Mrozek'i yazdığı, Yücel Erten'in çevirdiği ve Devran Şanlı'nın yönettiği  "Açık Denizde" oyununun, dramaturjisini Duygu Aydın, reji asistanlığını İllia Gül, kostüm Melike Bikem Şanlı, sahne tasarımı Nurten Ayanoğlu Çetinkaya, ışık tasarımı Zafer Metin, müzik Muhammed Gür, ışık-ses İllia Gül ve Muhammed Gür, afiş Batuhan Yiğit Atagül, genel koordinatörlüğünü ise Berat Beyoğlu yapmış.
 
Oyunun konusu şöyle; Üç adam, büyük bir denizde küçük bir salda mahsur kalmıştır. Açlıkla başa çıkmak için, hayatta kalmak adına birinin kurban edilmesi gerektiğine karar verirler. Ancak, kimin kurban edileceğine dair bir anlaşmaya varmak oldukça zordur. Bu süreçte, oyunda güç ilişkileri, manipülasyon, ahlaki değerler ve bireysel çıkarlar absürd bir biçimde ele alınır.
 
 
Oyunun yönetmeni Devran Şanlı oldukça başarılı bir reji sahneye koymuş. Müzik, ışık dekor sahne ve kostüm tasarımları oldukça başarılı. Sahnede dekor olarak kullanılan çeşitli gözler gözetlenme duygusunu vermekte ve bu tasarım oyunun rejisine  hizmet etmekte. Oyuncular ise yönetmenin ne yapmak istediğini tam olarak anlamış ve son derece başarılı bir performans gösteriyor. Hareket düzenleri ise oldukça başarılı.
 
Günümüzden bir çok olumsuz kesiti net olarak izlediğimiz oyun, tam bir sistem eleştirisi. Ahlaki çöküntülerin  günden güne çoğaldığı bir dönemde hırslarımızın, bireysel ve toplumsal çıkarlarımızın günden güne daha acımasız hale geldiğini tam olarak gözler önüne seren absürd bir komedi.
 
Tabiki ben de hemen oyunun yönetmeni Devran Şanlı ile oyun hakkında konuşmak istedim. Sorularımın ardı arkası kesilmeden başladım sormaya.
 
 
Sizi biraz tanımak isteriz, kendinizden bahseder misiniz ?
 
Ben Devran Şanlı, Beykent üniversitesi oyunculuk Bölümü mezunuyum. İstanbul Devlet Tiyatrosu oyuncusuyum. Ayrıca Diyalog Sanat Tiyatrosu'nda oyuncu ve yönetmen olarak görev almaktayım. 
 
Oyunu bize anlatır mısınız? Bu oyunu sahneye koymak nereden aklınıza geldi? 
 
"Açık Denizde", insan doğasının sınırlarını sorgulayan ve hayatta kalma içgüdüsünün karmaşıklığını ele alan bir hikaye. Oyun, sınırlı kaynaklar, ve etik ikilemlerle yüzleşen üç karakterin okyanusta bir salda hayatta kalma mücadelesi anlatılıyor. 
 
"Açık Denizde" oyununu seçmemin sebebi, insan doğasını ve toplumsal yapıyı bu kadar yalın ve çarpıcı bir şekilde ele alan bir metin olması. İzleyicinin hem gülüp hem de sorgulayarak çıkacağı bir deneyim yaratmak istedim. 
 
 
Günümüz için oldukça.cesur ve iddialı bir oyun. Ne dersiniz ? 
 
Evet, ‘Açık Denizde’ günümüz için cesur ve iddialı bir oyun. Cesur olmasının nedeni, seyirciyi yalnızca izleyici koltuğunda bırakmaması; aynı zamanda onlara ayna hatta prizma tutarak bir hesaplaşma sürecine davet etmesi. Biz tiyatroda risk almanın, yeni sorular sormanın ve bazen rahatsız edici gerçekleri sahneye taşımanın hem sanatsal hem de insani bir sorumluluk olduğuna inanıyoruz. Bu yüzden, ‘Açık Denizde’ gibi güçlü bir metni sahneye koymak bizim için yalnızca bir tercih değil, aynı zamanda bir gereklilikti.
 
Oyunda tavana asılı gözler vardı, anlatmak istediğiniz şey neydi ?
 
Bu oyunda sahnenin üst kısmına yerleştirilen gözler, gözetlenme ve denetlenme hissini simgeliyor. Her birimiz hayatın farklı alanlarında sürekli izleniyoruz. Kurallara uyduğumuz sürece sorun yok; ancak uymazsak dışlanıyoruz. Bu gözler, herkes için farklı bir otoriteyi temsil edebilir: birine göre ebeveyn, birine göre patron ya da bir abi, abla figürü. Hepimiz sistemin işleyen bir çarkını oluşturuyoruz ve bu sistemin dışına çıkmamız yasak. Oyundaki karakterler de küçük bir alanda sıkışmış durumdalar ve bu dar alanda var olmaya çalışırken üzerlerindeki gözlerin baskısını sürekli hissediyorlar. Bu hissiyat bana baya tanıdık geldi.
 
 
 
Oyuncular yine çok başarılıydı, değişik bir reji. Oyuncular zorlandı mı ? 
 
Prova başlangıcı oldukça sancılıydı. 
Reji konusunda ise kısaca şöyle söyleyebilirim. Diyalog Sanat Tiyatrosu'nun kurulma amacı, Yeni ve farklı yorumlarla tiyatro sanatına katkı sağlamak. Biz de bunu yapıyoruz. 
 
Dekor kostüm ışık ve müzik oldukça başarılı. Ekip çalışması oldukça önemli. Siz reji olarak mührünüzü basmışsınız ? Bu konu da neler söylemek istersiniz ?
 
Yönettiğim her oyunun %70’ini kafamda tasarlarım; ancak oyuncuların bu tasarımı anlayıp hayata geçirebilmesi için bir keşif sürecine ihtiyaç duyulur. Ekip çalışması kesinlikle çok önemli. Bu oyunda da başlangıçta doğaçlama ve denemelerle dolu bir süreç yaşadık. İlk 2-3 hafta adeta workshop tadında geçti. Bazı denemeler beklediğimiz etkiyi yaratmadı; fakat sabırla denemeye devam ettik ve sonunda aradığımız anlatım biçimini bulduk. Hedefimiz, oyunu absürt bir zemin üzerine inşa etmekti. Yazar Mrozek aynı zamanda karikatürist. Yönetmen olarak Grotesk oyunculuk biçiminin karikatürize edilmiş bir yorumunu tercih ettim. Bu sayede absürdün kıyılarında dolaşarak, oyunun ruhunu ve yazarın söylemek istediklerini en etkili şekilde ortaya koymayı amaç edindim.
 
Yazar aslında tamda günümüzü anlatmış, aslında yüzyıllar boyunca değişen birşey yok, bu konuda ki görüşünüz nedir ?
 
Kesinlikle katılıyorum. Yazarın ‘Açık Denizde’ ile ortaya koyduğu çatışmalar ve insan doğasına dair gözlemler, aslında sadece bir döneme değil, tüm insanlık tarihine ışık tutuyor. Tıpkı Sophokles’in ‘Antigone’sinde olduğu gibi, bireyin etik değerleri ile otorite arasındaki çatışma ya da Shakespeare’in ‘Macbeth’inde gördüğümüz güç ve hırsın yıkıcı etkisi, bu oyunda da kendini farklı bir şekilde gösteriyor. Tiyatro tarihinin en güçlü eserlerinde olduğu gibi, ‘Açık Denizde’ de evrensel ve zamansız bir meseleyi ele alıyor, yani İnsan doğasının sınırları. Bu yüzden, bu oyunu sahnelemek bizim için sanatsal bir meydan okuma.
 
Sonuç olarak, "Açık Deniz" oldukça başarılı rejisi ve performansı ile dikkatleri üzerine çekiyor. Oyuncular performans da yarışırken, yönetmen Devran Şanlı oyunun dengelerini öylesine başarılı kurmuş ki ayakta alkışlanmaya değer. Bu nedenle kaçırmamanızı şiddetle  tavsiye ederim.
 
Künye:
 
Yazan: Slawomir Mrozek
 
Çeviren: Yücel Erten
 
Yöneten: Devran Şanlı
 
 
Oyuncular:
 
Yusuf Mahmut Çitil
 
Damla Benuğur
 
Batuhan Yiğit Atagül
 
Mehmet Canip
 
 
Reji Asistanı: İllia Gül
 
Dramaturg: Duygu Aydın
 
Kostüm: Melike Bikem Şanlı
 
Sahne Tasarımı: Nurten Ayanoğlu Çetinkaya
 
Işık Tasarım: Zafer Metin
 
Müzik: Muhammed Gür
 
Işık/Ses: İllia Gül - Muhammed Gür 
 
Afiş: Batuhan Yiğit Atagül
 
Genel Koordinatör: Berat Beyoğlu

Anahtar Kelimeler: açık denizde



0 Yorum
Hmm! Bu içeriğe henüz yorum yapılmadı, sen yazmak ister misin?
Bekle! Yorum yazmak için üye olmalısın Üye isen burayı tıkla. Üye olmak için de burayı tıkla.
Diğer Yazıları





E-Bülten Üyeliği Görüş Bildir