Dostlar Tiyatrosu

1969 yılında kurulan Dostlar Tiyatrosu ilerici-toplumcu sanat doğrultusunda benimsediği ilkelerle, sürekli bir araştırma, deneme ve yaratma eylemi içinde seyircilerine otuz beş yılda elli yapım sunmuştur. Bunun yanısıra, zaman zaman düzenlediği tiyatro kursları, koro çalışmaları, oluşturduğu amatör işçi tiyatrosu grubu, çağdaş halk dansları grubu gibi yan kuruluşlarla bir kültür ve eğitim merkezi niteliğini kazanmıştır.

Yetmişli yıllarda topluluğun, belgesel tiyatroya özel bir önem verdiği görülüyor. Alain Decaux'nun Rosenbergler Ölmemeli, Enzensberger'in Havana Duruşması, Peter Weiss'ın Soruşturma adlı oyunlarının yanısıra, Allende olayının irdelendiği Orhan Asena'nın Şili'de Av'ı, ve Türkiye'deki çarpıcı bir kömür madeni grevini anlatan Alpagut Olayı oynanıyor.

Aynı dönemde Türk sanatçılarının ve edebiyatçılarının Dostlar Tiyatrosu tarafından tiyatroya uyarlanan eserleri arasında, ünlü çizgi-roman Abdülcanbaz'ı, büyük gülmece ustası Aziz Nesin'in fıkra ve öykülerinden oluşan Azizname'yi, Nâzım Hikmet'in şiirlerinden yola çıkarak kotarılan ve bir şiir-tiyatro denemesi olan Kerem Gibi'yi, Yaşar Kemal'in romanından uyarlanan Ağrıdağı Efsanesi'ni sayabiliriz. Uyarlamalar dizisine son yıllarda Merhaba, Birtakım Azizlikler, Nâzım Hikmet'ten uyarlanan Sevdalı Bulut, İnsanlarım, ve Can Yücel'den uyarlanan Can gibi oyunlar da katılıyor.

Topluluk Gorki'nin Düşmanlar, Satre'ın Nekrassov, Edward Bond'un Yaz, Vaclav Havel'in Largo Desolato, Tankred Dorst'tan Oyuncu (Ben, Feuerbach) gibi, çağdaş dünya tiyatrosunun seçkin örneklerini seyircisine sunarken, bir yandan da Türkiye'nin toplumsal-politik-ekonomik düzeydeki serüveninin ürettiği sorunları ve olayları irdeleyen yazarlarla işbirliği yaparak, birçok yeni Türk oyununu sahneye çıkarmıştır: Vasıf Öngören'den Asiye Nasıl Kurtulur?, Başar Sabuncu'dan Zemberek, Bilgesu Erenus'tan Ortak ve İkili Oyun, Macit Koper'den Sabotaj Oyunu, Yavuzer Çetinkaya'dan Gün Dönerken, Behiç Ak'tan Fay Hattı gibi.

Kuruluşundan bu yana seyirciyi düşünmeye yöneltici, tartışmacı bir tiyatro ortamı yaratma adına, sahnelemede ve oyunculukta "göstermeci" biçimi benimseyen topluluk, Brecht'in yapıtlarına da özellikle önem vermiş, Kafkas Tebeşir Dairesi, Galileo Galilei, Bay Puntila ve Uşağı Matti oyunlarının yanı sıra, şiir, şarkı ve öykülerden oluşan Brecht-Kabare, Ben Bertolt Brecht ve Yosma adlı müzikli gösterileri sahnelemiştir.