Blasted - Tiyatro KaraKutu

Leeds’ten Dünyaya Uzanan Irkçılık!

Tiyatro Kara Kutu, sürrealist yazar Sarah Kane’ in ‘Blasted’ adlı oyununu sahneye aktarırken günümüz Türkiye’sinin büyük bir problemine parmak basıyor: ırka dayalı sistem politikaları!... ‘Blasted’, İngiltere’ nin yıllarca büyük bir iç sorunu haline dönüşen İRA (Kuzey İrlanda Cumhuriyet Ordusu) olaylarını çarpıcı karelerle insana anlatıyor. Böylesi zor metni, Kara Kutu Tiyatro’ nun üçlü saç ayağı Ceylan Dizdar, Şefik Onatoğlu, Egemen Sancak sahnede canlandırırken, Egemen Sancak’ ın başarılı yönetim tekniklerini görüyoruz.

 
Sarah Kane’ in hayat öyküsü ile ilgili kısaca bilgi geçmekte yarar var. Genç yaşta hayata veda eden yazar, İngiltere’ nin bugüne dek yetiştirdiği en sıradışı yazarlardan bir tanesi. Sevimsiz eserleri fazlaca gerçekçi ya da sürrealist olduğu için insanların dikkatini çekmeyi başarmış. Anlattığı konular alışıla gelmiş yargıları yıktığı için, cesur tiyatro yapmak isteyenlere ‘ışık’ konumunda. Ruh ve sinir hastalıkları hastanesinde yaşama veda eden yazarın yapıtları dünyanın her yerinde oynanmaya açık. Toplumsal değerleri bir bütünlük içinde ele alan Sarah Kane, kendine özgü yarattığı tiyatro anlayışıyla iki binli yılllara damgasını vurmayı biliyor. 

Oyun, otel odasında bir zamanlar ordu ile ilişki içinde olmuş adam ile adamın sevgilisi arasında geçen diyaloglarla başlıyor. Irkçı olduğunu anladığımız adam, sevgilisi ile sorunlarını kendi doğruları çerçevesinde halletmeye çalışırken hiç ummadığı bir olayla yüz yüze geliyor. İrdanlıları sevmediğini, onları defalarca işkence yaparak katlettiğini övünerek anlatırken, birden Leeds’te yaşanılan savaşın ortasında kalıyor. İRA birlikleri Leeds şehrini İngilizlerin elinden almak için büyük çatışmaya girişiyor. Bu esnada İngiliz askerlerin elinden kaçan bir İRA askeri, adamın bulunduğu otele sığınıyor ve odaya gelerek belirli süre adamı odada zorla alıkoyuyor. İrlanda Cumhuriyet Ordusu mensubu asker, odadaki adamın faşist bir kimlikte olduğunu çok geçmeden anlıyor ve ortalık karışıyor. Yaşanılan olaylarla beraber İngiltere’ nin iç siyasetinden dünyaya bakmaya başlıyoruz. 

Irka Dayalı Politikaların Sonu!
 
Sarah Kane, İngiltere’de ırka dayalı politikiların iflas ettiği gerçeğini oyununda cesurca işlerken, dünyaya mesaj vermeyi ihmal etmemiş. Sahnede yaşanılan konuya bakarken Türkiye gerçekleri insanın gözünün önüne geliyor. Otuz küsür yıldır Türkiye’ nin en büyük iç meselesini oluşturan ‘Kürt sorunu’, doğuda süren çatışmalarla henüz bir sonuca ulaşmamış durumda. Son dönemde hükümetin attığı cesur bir takım adımlarla kırılma yaşayan bu sorun, kalıcı anlayış üretilmediği için güncelliğini koruyor. İngiltere ile İRA arasındaki çatışmaların ortasında kalan halka bakarak, Türkiye’de yaşanılan olayların ortasında kalanların düştüğü durumu rahatlıkla anlarız. Sarah Kane’ in ölümünden sonra Tony Blair’ in ‘sorunun hallolması için gerekirse şeytanla bile masaya otururum’ açıklması İRA’ nin silah bırakmasına, bombalı eylemlerini sonlandırmasını sağladı. Konudaki İRA askeri, İngiliz faşizminin boyutlarını tüm çıplaklığıyla seyirciye sunuyor.

 
İan’ ı oynayan Şefik Onatoğlu, gazeteci gibi görünen kimliğinin altındaki gerçekleri davranışlarıyla çok güzel yorumlamış. Bedensel eylem, söze dayalı hareketllik, ırkçı düşüncelerin dışa vurumu Onatoğlu’ nun üstün gayretiyle seyirciye bir ok gibi saplanıyor. Cate rolünde Ceylan Dizdar her zamanki gibi rolünü başarıyla yerine getiriyor. Saf karakterini kendine özgü üslubuyla yorumlarken izleyiciyi şaşırtmayı biliyor. İRA askerinde Egemen Sancak, sol bakış açısını gösterinin içine yerleştirirken, karakterinin amacı uğruna neleri göze alabileceğini detaylarıyla işlemiş. İRA’ nın kuruluş amaçlarını, İngilizlerin İrlandalıları bir halk olarak görmediği gerçeğini, faşist Krallık sistemini kıyasıya eleştirirken, bedenini, ruhunu, düşüncesini oyunun içine katıyor. Tek perdelik muhteşem oyunda üç harika oyuncuyu izliyoruz.
 
Sarah Kane, eserinde geçen diyaloglarda savaşın anlamsızlığından bahsederken, kendisi büyük bir anlamsızlığın içinde kalıyor. Anarşist düşünce yapısıyla kendisini hiçbir yere oturtamamış olan yazarın bu oyunu her şeye rağmen çok büyük önem arz ediyor. İngiltere gerçeğinden yola çıkarak önce Türkiye’deki ırkçı yaklaşımlar, sonra ırkçılığın dünyadaki örnekleri zihninizi kurcalayacak. Mutlaka sezon içine ‘Blasted’ i görün. Oyun Kara Kutu Tiyatro’da... 

[email protected]