MAKALELER

Mefisto - İstanbul Şehir Tiyatrosu

2010.03.11 00:00
| | |
5341

Klaus Mann tarafından yazılmış, tiyatro sanatçısı Gustaf Gründgens'in gerçek yaşam öyküsünü konu alan "mefisto"...

 

    DÖNEK- HAİN- veya MEFİSTO

 


 
     Tiyatroya olan aşkı uğruna, bir zamanlar alay ettiği ideolojilere, nazizmin etkisiyle diz çöken “Mefisto' nun hikayesi anlatılıyor. Mefisto, ünlü Alman Edebiyatçısı Goethe'nin kaleme aldığı Faust isimli eserin kötü karakteridir... Mefisto'nun amacı Faust'u yoldan çıkarmaktır. O eserde Mefisto'nun Faust'un arkasından söylediği sözler şöyle;


 
    Sen, insan ın en kıymetli sermayesi olan, akıl ve bilgi den nefret et bakalım. Akıl ve bilgi yi inkar eden adam, imanını da koruyamaz... Kalbindeki o son kaleyi de ele geçirmeme az kaldı. Ruhlar dünya sının sırrına kim vakıf olmuş da sen olacaksın? Kim ki, bu sırrı öğrenmek hayal i ile, ispritizmacıların ve sihirbazların kitap larını okur; onu yolundan saptırmaktan kolay bir şey yoktur. Derhal, küçük yoldaşlarım olan kafir cinleri onun yardımına koştururum. Bir doğrunun içine bin yalan karıştırarak ona ruhlar aleminden haber getirdiklerini söylerler. O zavallı da 'ruhlar benimle konuşuyor' diye zevkten uçar... Vah zavallı, Faust ! Seni sefih bir hayat ta, dümdüz bir değersizlik içinde süründüreceğim. Benimle anlaşma yapan, kendisine ne kötü bir ortak seçmiştir


 
    Döneklik zor şey, bir kez ihanet ettiğiniz zaman herkesi ihanete zorlamaya başlarsınız. Çünkü “döneklik”, daha doğrusu “dönek solculuk” bir değişim ya da gelişim değil, insanı insan yapan bütün değerlerden kopmak ve tarihsel vicdanını yitirmek anlamına gelen onursuz bir pozisyondur. Bu anlamda döneklik, çeşitli nedenlerle –ki bunların önemli bir kısmı insani nedenler olabilir ve anlaşılır- bir kenara çekilen, duygu ve anlayış olarak sol’dan kopan insanlardan farklıdır. Hırçındır dönekler, görüşlerinde ve davalarında ısrar eden herkese saldırırlar. Onlar için kavgayı sürdürenler vicdan azabı gibidir. Herkes dönsün, herkes ihanet etsin isterler. Çünkü herkesin döndüğü yerde “dönek”, herkesin ihanet ettiği yerde de “hain” yoktur. Döneklik, insanı sadece ve felsefi olarak kurulu düzene bağlamaz, aynı zamanda cahilleştirir de...

 


 
    Sezonun en başarılı oyunlarından biri “Mefisto”. Başarısı kuşkusuz gerçek yaşam öyküsü olmasından, anlatılan dönemdeki yaşanan olayların ağırlığından değil... Oyun içinde oyun izliyorsunuz, oyun içinde gerçekler seriliyor önünüze..Bir dram. Yahudi eşinden boşanmayı kabul etmediği için çalışma yasağı koyulan insanlar, düşman ilan edilen ve vatandaşlıktan çıkarılanlar, işkenceyle öldürülenler.. Aynı zamanda güncel ve yerel olaylar, bu coğrafyaya ait durumlar film şeridi gibi aklınızdan geçiveriyor... “Mefisto” karakteriyle Yiğit Sertdemir,” Hans Miklas” karakteriyle Murat Çoşkuner göz dolduruyor,sahne tasarımı Barış Dinçel'e ait.


 
    Mefisto, Nazi Almanyası’nda yaşanmış en keskin çelişkilerden birini konu edinen bir yapıt. Oyun, 1923-1934 yılları arasında Almanya’da (Berlin-Hamburg) geçer. Mesleki tutku uğruna kişiliğini, bir zamanlar baş düşmanı olduğu ideolojiye, nazizme satan bir tiyatro sanatçısının gerçek yaşam öyküsü. Hendrik Höfgen (Güstaf Gründgens) kişiliğinde, “Mefisto” rolünü oynarken, gerçek yaşamda “Faust” karakterini seçen bir sanatçı ve dönemin trajik serüveni gözler önüne serilir. Oyunda zorbaya hizmet etmemeyi seçen ve alternatif üretemese bile yoksunluklarda, sürgünlerde, işkencelerde, ölümlerde özgürleşen bireyler ve faşizmin uygulamaları sergilenir. “Mefisto” da çok yetenekli bir oyuncu ve yönetmenin yaşamı aktarılırken, sanatçının kendine ve yaşadığı topluma karşı sorumluluğu tartışılır. Tiyatro sanatının gücü ve yetenek gibi kavramların kullanılması sorgulanır. Klaus Mann’ın 1936 yılında sürgünde yazdığı ve 1981 yılına kadar Batı Almanya’da basılması yasak olan yapıt, Fransa’da Ariane Mnouchkine tarafından 1979 yılında oyunlaştırılıp yönetilmiş ve Çekoslavakya’da Istvan Szabo tarafından sinemaya da uyarlanarak “En İyi Yabancı Film Oscarı”nı kazanmıştır.


 
    Dramaturgluğunu Sibel Arslan Yeşilay’ın, sahne tasarımını Barış Dinçel’in, kostüm tasarımını Tomris Kuzu’nun, ışık tasarımını Murat Özdemir’in, müziğini Selim Can Yalçın ve Çağrı Ö. Hün’ün, koreografisini Yasemin Gezgin’in yaptığı oyunda; Yiğit Sertdemir, Yeşim Koçak, Murat Coşkuner, Mert Tanık, Rozet Hubeş, Çağlar Yiğitoğulları, Aslıhan Kandemir, Seda Fettahoğlu, Ozan Gözel, Ertuğrul Postoğlu, Buket Yanmaz Kubilay, Kutay Kırşehirlioğlu, Çağrı Ö. Hün, Nevzat Çankara, Selim Can Yalçın, Aslı Aybars, Serdar Orçin, Levend Yılmaz, Ali Gökmen Altuğ, Nurdan Gür, Ece Yıldız rol alıyor.


 

Anahtar Kelimeler: istşeh, istanbul şehir tiyatosu, mefisto



0 Yorum
Hmm! Bu içeriğe henüz yorum yapılmadı, sen yazmak ister misin?
Bekle! Yorum yazmak için üye olmalısın Üye isen burayı tıkla. Üye olmak için de burayı tıkla.
Diğer Yazıları





E-Bülten Üyeliği Görüş Bildir