Açık Aile - Eskişehir Şehir Tiyatrosu

Eskişehir'den Bir Dario Fo Fırtınası Esiyor!
 
    Eskişehir Büyük Şehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, Anadolu’ nun bozkırında yükselen bir kültür çınarı. Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen’ in yaşama karşı sanatsal bakışı şehrin tüm dokusuna yansıyor. Eskişehir’in dört bir köşesine inşa ettirdiği kültür/sanat yapıları, opera binası; bünyesinde oluşturduğu senfoni orkestrası kültürel devrimini tamamlaya emin adımlarla ilerleyen bir yapı oluşturmuş. Günümüz politikasında Anadolu insanının dinsel yobazlık ve milliyetçilik kıskacında sıkıştığını düşünürsek, Anadolu’ya büyük bir ışık saçan şehir görüntüsünü rahatlıkla görebiliriz. Şehir Tiyatrosu da söylediklerimizi destekleyen işlerle karşımıza geçiyor. Uzun zamandır tiyatro sahnelerinde görmeyi arzuladığımız İtalya’nın en büyük komünist yazarlarından Dario Fo’ nun “Açık Aile” oyunu, kapitalist sistem içindeki aile yaşantısını eleştiren önemli bir eser. H. Tolga Tümer’ in başarılı yönetiminde Özlem Boyacı ve Korel Cezayirli sahnede harikalar yaratıyorlar.

 
    Oyunun eleştirisine geçmeden önce, Eskişehir Şehir Tiyatrosu ile ilgili kısa bilgiler geçmekte fayda var. Mete Ayhan’ın Genel Sanat Yönetmenliği’nde, yaptıkları işlerde daha mükemmeli yakalama gayreti sarf eden tiyatro, şehirde yarattığı sinerjinin farkında. Yetişkinlere yönelik çıkan onlarca oyun, çocuklara yönelik oluşturulan özel tiyatro sahnesi, yediden yetmişe şehrin tüm kesimini tiyatro sanatının gücü ile tanıştırmış. Birbirinden yetenekli, genç oyuncu kadrosunu söylediklerimizin içine eklersek, Eskişehir’deki tiyatro yaşamının ne denli canlı olduğunu görebiliriz
 
    Gerçek Bir Komünist “Dario Fo”
 
    Toplumsal tiyatronun en önemli minehk taşlarından olan Dario Fo, İtalyan eşi France Rame ile kurdukları tiyatro topluluğu önce İtalya’da daha sonra dünyada büyük yankı uyandırmıştır. İşçi sorunlarından, faşist baskılara dek her konuyu cesurca sahnesine taşıyan ikili, yazarın sosyalist düşüncesi altında unutulmaz eserler ortaya çıkarmışlardır. Bir Anarşistin Kaza Sonucu Ölümü; Klaksonlar Borazanlar ve Bırtlar; Ödenmeyecek Ödemiyoruz; Japon Kuklası oyunlarını bir sosyalist başkaldırı olarak adlandırabiliriz. Ayrıca ikilinin kadın sorununa yaklaşımları da son derece ilginçtir. Feminist bakış açısının içinde haklarını elde etmeye çalışan kadınlar oyunlarının vazgeçilmezleridir.

 
    Açık Aile, Dario Fo ve Franec Rame ikilisi tarafından kaleme alınan bir eser. Seyirciye modern yaşantı içinde, kapitalist özgürlük sınırlarını hayatın her alanında özgürce kullanmak isteyen bir aile eleştirisi sunuluyor. Eserde çapkınlıklardan iflah olmayan bir adam ve o adamın eşi Antonia arasında geçen çatışmalar hem komik hem de düşündürücü. Sevgiyi, aşkı, bağlılığı en be an tüketme hırsının kurbanı olan iki çiftin hayatını izliyoruz. 1983 yılından yazılan oyun günümüzde halen güncelliğini koruyor.
 
    Sahnede Mükemmel Bir Yorum
 
    H.Tolga Tümer, konuyu aktarırken seyirciyi aile trajedisinin içinde boğmamış. Şaşırtan bir başlangıçla oyuna giriş yapılıyor ve her iki perdede seyirci oyunun içine dahil oluyor. Yönetmen, aslında sahnede yaşanılan öykünün hepimizin hayatında var olabilecek bir çarpıklık olduğuna dikkat çekmiş. Kapitalist sistemin eline attığı her yeri çürüttüğünden yola çıkarsak, H.Tolga Tümer’in seyirciyi oyunda canlı tutma isteğini anlayabiliriz. Tümer, ilk yönetim deneyiminde başarılı bir iş çıkarıyor. Ama sahne tasarımına biraz daha dikkat etmesi gerekli! Antonia rolünde Özlem Boyacı ilk bölümde evini, kocasını ayakta tutmaya çalışan bir kadını; ikinci bölümde kocasının çapkınlıklarına aynı şekilde cevap veren bağımsız bir yaşantıyı canlandırmış. Mükemmel bir oyuncu kendisi! İnanılmaz temposu var. Duygu geçişlerinde ve psikolojik patlamalarda harikalar yaratıyor. Yine aynı şekilde çapkın erkek karakterinde Korel Cezayirli de çok iyi. Karakterinin kadını ezme hırsından son bölümdeki intihar sahnesine gelene dek yaşadığı ruh halini güzel analiz etmiş.
 
    Eskişehir Şehir Tiyatrosu, muhteşem Dario FO yorumu ile sahnelerde büyük yankı uyandırıyor. Oyunun sadece Eskişehir’deki tiyatro severlere değil, İstanbul’daki tiyatro dünyasına da sunulması lazım. Hem reji anlamında hem de oyunculuklar bakımından dört dörtlük bir Dairo Fo yorumu ile karşı karşıyayız. Oyun mutlaka ama mutlaka İstanbul’da da oynamalı.