Festival

2019 İksv Tiyatro Festivali Onur Ödülleri

2019 İksv Tiyatro Festivali Onur Ödülleri

2019.11.12 00:00
| |
0
|
9931


Festivalin Onur Ödülleri her yıl tiyatro sanatına büyük katkıda bulunan isimlere sunuluyor..

Emmanuel Demarcy-Mota


Portekizli oyuncu Teresa Mota ile Fransız yönetmen ve oyun yazarı Richard Demarcy’inin oğlu olarak 19 Haziran 1970’te doğan Emmanuel Demarcy-Mota; 1988’de Compagnie des Millefontaines tiyatro topluluğunu kurdu. 2002-2008 yılları arasında La Comédie de Reims, Centre Dramatique National’de yönetmenlik yapan sanatçı; 2008’den bu yana Théâtre de la Ville Paris’in artistik direktörlüğü ve 2011’den beri de Paris’te düzenlenen Festival d’Automne’un genel yönetmenliğini sürdürmekte.

Demarcy-Mota’nın yönettiği pek çok eser arasında Shakespeare’in Aşkın Çabası Boşuna (Blanc Mesnil ve Théâtre de la Ville, 1998-1999), Pirandello’nun Altı Kişi Yazarını Arıyor (2001), Ionesco’nun Gergedanlar (Théâtre de la Ville, 2004-2006, yeniden sahnelemesi 2011), Brecht’in Adam Adamdır (Théâtre de la Ville, 2007), Horváth’ın Kasimir ile Karoline, Fabrice Melquiot’nun eserleri Wanted Petula (Théâtre de la Ville, 2009) ve Bouli année zero (Théâtre de la Ville, 2010), Roger Vitrac’in Victor or Power to the Children (Théâtre de la Ville, 2012), Balzac’ın Le Faiseur (Mercadet, Théâtre de la Ville-Abbesses, 2014), Fabrice Melquiot’nun Lewis Carroll’un Alice Harikalar Diyarında ve Aynanın İçinden’den yola çıkan eserleri Alice And Other Wonders (Théâtre de la Ville, 2015) ve Alice Crosses The Mirror (Théâtre de la Ville-Espace Cardin, galası Aralık 2019), Arthur Miller’ın Cadı Kazanı (Théâtre de la Ville-Espace Cardin, 2019) adlı oyunları sayılabilir.

Ferhan Şensoy

1951’de Samsun, Çarşamba’da doğan yazar, tiyatro oyuncusu ve yönetmeni Ferhan Şensoy; 1972’de gittiği Fransa’da Sahne Sanatları Yüksekokulu’nu bitirdi, 1975’te Türkiye’ye dönen sanatçı, Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu ve Nisa Serezli-Tolga Aşkıner gibi topluluklarla çalıştı. 1973’te Bilumum Haneler (1975’te Haneler), 1976’da İdi-Amin-Avanta Lavanta, 1977’de Dur Konuşma Sus Söyleme ve Bizim Sınıf adlı oyunları Devekuşu Kabare, Ali Poyrazoğlu ve Tuncay Özinel tiyatrolarında sahnelendi. Aynı dönem TV’de yaptığı skeç programıyla geniş bir izleyici kitlesine de ulaşan sanatçı; 1980’de Yapı Endüstri Merkezi’nde Ortaoyuncular Topluluğu’nu kurdu. Aynı yılın sonunda Küçük Sahne’ye geçen topluluğuyla, beş yıl süreyle oynanan Şahları da Vururlar (1980), Kahraman Bakkal Süpermarket’e Karşı (1981), Kiralık Oyun (1982), Anna’nın Yedi Ana Günahı (1982), İçinden Tramvay Geçen Şarkı (1986), Ferhangi Şeyler (1987) ve İstanbul’u Satıyorum (1988) gibi kendi yazdığı oyunları sahneledi ve oynadı.

Şubat 1987’de Muzır Müzikal adlı oyunun Egemen Gösteri Merkezi’nde (ünlü Şan Tiyatrosu) sahnelenmesi sürerken, çıkan kuşkulu bir yangınla yapı kullanılamaz hale geldi. 1994’te Kırkambar ve Şu Gogol Delisi, 1995’te Üç Kurşunluk Opera, 1997’te Haldun Taner Kabare, 2000’de Fişne Pahçesu ve 2010’da Ruhundan Tramvay Geçen Adam adlı oyunlarıyla bugüne dek birçok defa festivale konuk olan sanatçı; 1989’da eski Ses Tiyatrosu’nu düzenleyerek, Ses 1885 adıyla yeniden gösterilere açtı.

Kazancı Yokuşu (1978), Şahları da Vururlar ve Afitap’ın Kocası İstanbul (1982), Gündeste ve Ayna Merdiven (1986), Düşbükü (1988), Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı (1991), İngilizce Bilmeden Hepinizi I Love You (1992), Güle Güle Godot ve Denemeler (1993), Oteller Kitabı (1996), Falınızda Rönesans Var (1998), Kalemimin Sapını Gülle Donattım (2001), Rum Memet (2002), Eşeğin Fikri ve Hacı Komünist (2005), Elveda SSK (2007) ve Seçme Sapan Şeyler (2010) adlı kitapların yazarı olan Şensoy’un rol aldığı filmler arasında; Kızını Dövmeyen Dizini Döver (1977), Büyük Yalnızlık (1990), Şans Kapıyı Kırınca (2005), Pardon (2005) ve Son Ders (2008) sayılabilir.

Metin Deniz

Türk tiyatrosunun güldürü geleneğinin ustalık nişanesi sayılan Kel Hasan Efendi’nin kavuğu, 1968’de İsmail Dümbüllü’den Münir Özkul’a, 1989’da ise Münir Özkul’dan Ferhan Şensoy’a geçti. Yazdığı ve sahnelediği sıradışı oyunlarla; daha çok dil inceliklerine dayanan mizah öğelerini kullanıp Türkçenin sınırlarını da zorlayarak, güncel olaylara eleştiriler getiren Şensoy, geleneksel Türk tiyatrosundan epik tiyatroya kadar çeşitli üsluplardan izler taşıyan; özgün çalışmalarıyla tiyatro tarihimizde kendine özgü bir yer edindi.

1940 İstanbul doğumlu sahne tasarımcısı Metin Deniz, uygulamalarında çok değişik malzemeleri kullanan bir sanatçı. Haydarpaşa Lisesi’nde eğitim gören Deniz, 1957’de Güzel Sanatlar Akademisi (şimdi Mimar Sinan Üniversitesi) Resim Bölümü’ne girdi ve Halil Dikmen, Cevat Dereli ve Zühtü Müridoğlu’nun öğrencisi oldu. 1961’de İstanbul Şehir Operası’nda dekoratör yardımcısı olarak göreve başladı. İlk dekor çalışmasını 1962’de İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda Zihni Küçümen’in yönettiği Orhan Kemal’in İspinozlar oyununda yaptı. Aynı yıl operanın dekoratörü oldu ve bu işi öğrenciliği boyunca sürdürdü. 1965’te Akademiden mezun oldu, Operadan ayrıldı ve özel tiyatrolarda dekoratör olarak çalışmaya başladı. 1974’te Şehir Tiyatrosu’na bağlı Deneme Sahnesi’nin kurulma çalışmasına katıldı. Muhsin Ertuğrul’un desteklemesiyle oluşturulan bu tiyatroda Beklan Algan’la birlikte alışılmış anlamdaki sahneyi ortadan kaldırarak, seyircilerle oyuncular arasındaki karşılıklı alışverişin daha güçlü olacağı bir mekân düzeni kurmaya çalıştı. Bu tiyatroda sahneye konan Brecht’in Cesaret Ana, Peter Weiss’ın Marat/Sade ve Shakespeare’in Bahar Noktası oyunlarının çalışmalarına katıldı. 1975’te Şehir Tiyatrosu’nda Brecht’in Galileo Galilei oyununu sahneye koyarak tiyatro yönetmenliğini de denedi. Metin Deniz, Fransa’da çoğunu Mehmet Ulusoy’un sahnelediği oyunların dekorlarını yaptı. Ayrıca Gerard Gelas’la Avignon Festivali’nde çalıştı: 1974’teki Kafkas Tebeşir Dairesi, 1977’deki Dans les eaux glacees du calcul egoiste (Bencil Hesapların Buzlu Sularında), 1979’daki Macbeth bunlar arasındadır. Ayrıca 1980’de Paris’te Luiz Menase’nin yönettiği 1001 Gece Masalları’nın ve 1984’te Avignon’da Gerard Gelas’ın yönettiği Yaşar Kemal’in Bin Boğalar Efsanesi’nin de dekorlarını Deniz hazırlamıştır.

Metin Deniz, sanat yaşamı boyunca tiyatroda dekora, “dekorasyon” sözcüğünün çağrıştırdığı “süsleme” anlamının üstünde bir anlam yüklenmesi gerektiğini savundu: Dekoru, bir bütün olan tiyatro sanatını oluşturan çeşitli öğelerden biri olarak ele aldı; bu bütünlüğü sağlayabilmek için yöneticiden müzikçiye, oyuncudan dekorcuya kadar bu öğeleri gerçekleştiren herkesin ortak bir çalışma yürütmesi, yani tiyatroyu ortaklaşa yaratması bir gereklilikti. Bu görüşten yola çıkarak gerçekleştirdiği çalışmalarında Deniz’in çok çeşitli malzemeler kullanarak farklı etkiler uyandırmaya çaba gösterdiği izlenir. Örneğin Dostlar Tiyatrosu’nun hazırladığı Sabotaj Oyunu için eski gramofon plaklarını ısıtarak masklar yapmış, yine aynı topluluğun bir maden ocağındaki olayları konu alan Alpagut Olayı oyununda da dekoru, tüm sahneyi kömürle kaplayarak oluşturmuştu; ayrıca Bahar Noktası’nda ip ve bez parçalarını kullanması da bu türden bir denemedir. Metin Deniz tiyatro, opera ve bale sahneleri için yaklaşık 200 dekor çalışması gerçekleştirdi, 1982’de Güzel Sanatlar Akademisi Osman Hamdi Salonlarında, bütün bu çalışmalarının bir araya toplandığı ve İki Kalas Bir Heves adını verdiği bir toplu sergi açtı. Başta Fransa olmak üzere İsviçre ve İngiltere’de konuk sanatçı olarak çalışmalarını sürdürdü ve çeşitli filmlerde sanat danışmanlığı ve reji asistanlığı da yaptı.

Metin Deniz, son yıllarda çalışmalarını tiyatro sahne ve salon iç tasarımları ile müze tefriş ve tasarımlarına yönlendirdi. (Caddebostan Kültür Merkezi, İzmir Sanat, Kültür Park Arkeoloji Müzesi Projesi, Kent Arşivi Müzesi, Fulya Sanat Konser Salonu, Mustafa Kemal Kültür Merkezi vb.) Kadıköy’de Süreyya Operası’nın sahne ve salon iç tasarımını, Mardin Sakıp Sabancı Kent Müzesi’nin tasarımını ve gerçekleştirilmesini yaptı. Halen kültür merkezi, uluslararası sergiler ve müze projeleri üzerine çalışmalarını sürdüren sanatçının hakkında Nihal Koldaş tarafından yazılmış Metin Deniz, Tiyatroda Mekân ve İnsan adlı kitap vardır.

Başlıca yapıtları arasında, İspinozlar (1962), Teneke (1965-1966), Palto (1966-1967), Kurban (1966-1967), İttihat ve Terakki (1969), Durdurun Dünyayı İnecek Var (1970), Rosenbergler Ölmemeli (1970), Alpagut Olayı (1974), Kafkas Tebeşir Dairesi (1974), Galileo Galilei (1975), Dans les eaux glacees du calcul egoiste (Bencil Hesapların Buzlu Sularında, 1977), Cesaret Ana (1978), Marat/Sade (1978), Macbeth (1979), 1001 Gece Masalları (1980), Bahar Noktası (1981), Kabare (1983-1984) bulunuyor.

Anahtar Kelimeler: iksv, iksv onur ödülleri

0 Yorum
Hmm! Bu içeriğe henüz yorum yapılmadı, sen yazmak ister misin?
Bekle! Yorum yazmak için üye olmalısın Üye isen burayı tıkla. Üye olmak için de burayı tıkla.

TİYATRONLİNE

E-Bülten Üyeliği Görüş Bildir