Yetişin! Hırsız var! Yakalayın! Adam öldürüyorlar!

CİMRİ

Fransız komedi yazarı Moliere tarafından yazılmış 5 perdelik bir oyundur. İlk kez 1668 yılında Palais Royal'da oynamıştır. Eser, Plautus'un Altın Çömlek (Yunanca: Aulularia) adlı komedyasına dayanır. Bozkurt Kuruç'a göre yazar, Ludovico Aristo'nun Isuppositi, Pierre de Larivey'in Les Esprits ve François de Boisropert'in La Belle Plaideuse adlı komedilerinden de yararlanmıştır.

Moliere, eserde o zamanın Paris burjuvasının para tutkusunu öne çıkarır. Parayı bütün insani değerlerin üstüne koyan, kendisine yabancılaşan ve para karşısında özgürlüğünü yitiren insanları ve para temelinde biçimlenen toplumsal ilişkileri hicveder.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Cimri_(oyun)

TİRAT

Tirat bir tiyatro oyununda oyuncuların yazı ya da konuşmada bir kez söylediği parça. Bir düşüncenin kesintisiz gelişimi; uzun ve tumturaklı konuşma olarak da tanımlanabilir. Genellikle başrol oyuncusunun yaptığı uzun konuşmadır.

CİMRİ

Yetişin! Hırsız var! Yakalayın! Adam öldürüyorlar! 

Can kurtaran yok mu? Hak, adalet nerede? Allah yok mu? Vurdular! Canımı aldılar! 

Gırtlağımı kestiler! Paramıçaldılar, paramı! Kim aldı, kim? Ne oldu? Nerede? Nereye saklandı? Ne yapayım? Nasıl bulayım?

Nereye koşayım? Nereye koşmayayım? şurada mı acaba? 

Burada mı yoksa? 

Kim o? Dur! 

(Kendi kolunu yakalar) Yakaladım. Ver paralarımı haydut! 

Eyvah! Ben mişim yakaladığım. Neredeyim, bilmiyorum ki! Ben kimim? Ne yapıyorum? Bilmiyorum. Oldu bana olanlar! Param! 

Zavallı paracığım! Canım, sevgilim benim! Aldılar elimden seni! 

Sen olmayınca ben neye sığınırım artık, neyle avunur, neyle sevinirim? 

Her şey bitti benim için; dünyada yapacak işim kalmadı benim! 

Sensiz ne yaparım, nasıl yaşarım? Olacak şey mi?

Yaptılar bana yapacaklarını! 

Dayanamam bu acıya, ölüyorum; öldüm, gömdüler beni!

 Diriltmek isteyen yok mu beni; versin paracıklarımı geri, ya da kimin aldığını söylesin. 

Ne var? Ne diyorsunuz? Kimse yokmuş. 

Bu işi yapan bir hayli pusuda beklemiş, fırsat kollamış olmalı; ben tam o yezit oğlumla konuşurken yapmış yapacağını. 

Haydi durma git. Git adalete baş vur; sorguya çektir bütün evi: Hizmetçi kadınları, uşakları, oğlunu, kızını, hatta kendini, kendini bile!

( Seyirciyi işaret ederek) Nedir bu kalabalık? 

Ne diye toplanmışlar buraya? Kimin yüzüne baksam kuşku sarıyor içimi? 

Hepsi hırsızmış gibi geliyor bana. Ne o? Ne konuşuyorlar orada? 

Hırsız mı görmüşler? Nedir o yukarda ki gürültü? Hırsız orada mı yoksa? 

Ne olur, söylesin bir gören varsa, Allah rızası için söylesin! 

Aranızda mı saklı orada? 

Hepsi bana bakıp bakıp gülüyor. Görürsünüz hepsinin parmağı var bu hırsızlıkta. 

Haydi gelsin çabuk jandarmalar, polisler, tüfekler, hakimler, mahkemeler, işkenceler, darağaçları, cellatlar! 

Astıracağım, bütün dünyayı astıracağım. Yine de paramı bulamazsam kendi kendimi asacağım!