Müfettiş

• Sahneleyen Tiyatro: İstanbul Şehir Tiyatrosu
• Oyun Durumu: Gösterim dışı oyun
• İlk Oynama Tarihi: 1990
• Süre: Komedi
• Gösterim Sayısı: -1
• Sosyal Medya:
• Kadro:
  
  YAZAR: NİKOLAY VASİLYEVİÇ GOGOL
  ÇEVİRMEN: MELİH CEVDET ANDAY
  ÇEVİRMEN: EROL GÜNEY
  KOSTÜM TASARIM: CANAN GÖKNİL
  DEKOR TASARIM: ATIL YALKUT
  MÜZİK: ESİN ENGİN
  ASİSTAN: ALİ KARAGÖZ
  ASİSTAN: BENSU ORHUNÖZ
  IŞIK TASARIMI: İLHAN ÖREN

• Oyuncular:
  
  TORON KARACAOĞLU
  SUNA PEKUYSAL
  HİKMET KÖRMÜKÇÜ
  ERSUN KAZANÇEL
  KAHRAMAN ACEHAN
  İSKENDER BAĞCILAR
  MEHMET ÇEREZCİOĞLU
  SÜKAN KAHRAMAN
  NECDET YAKIN
  SAVAŞ DİNÇEL
  METİN ÇELİKER
  ALİ KARAGÖZ
  CEM URAS
  UĞUR TAŞDEMİR
  ADNAN ALTAY
  TAHİR TAHİROĞLU
  MESUT ÇAKARLI
  GÖKHAN ÖZKARA
  SERPİL SÜEV
  BİNNUR UYAR
  SERAP AKINCIOĞLU
  NURDAN GÜR
  ERGÜN IŞILDAR

Konu

Gogol, Müfettiş’in konusunu Puşkin’den almıştır. Puşkin, ona yaşadığı, gördüğü çevreden aldığı bir olayı önermiştir. O dönemde, Rusya’da, kendisine müfettiş süsü veren kişilere rastlanıyordu. Hükümet yeni düzenlemelere giriştiği için, devlet dairelerini sık sık denetliyordu. Hatta Puşkin’i de bir gün, müfettiş sanmışlardı. Bu müfettişlerin pek çoğu, kendilerini tanıtmadan geziyordu.
Gogol, Müfettiş oyununa 1835 yılının Ekim ayında başladı. Aralık ayında bitirdi. Ancak Oyun Nisan 1836’da oynandı… Gogol, oyununu üç kez yeniden yazdı, ilk oynanışından sonra iki kez değiştirdi.
Yazar, Müfettiş’le devlet mekanizmasını alaya almadığını söylemesine karşın devleti de hiçbir zaman savunmamıştır. Gogol, Müfettiş’in geçtiği kasabayı, ‘ruhumuzun karanlık kenti’ diye tanımlamış, onun çirkinliklerini/ bayağılıklarını ortaya sermek gerektiğine inanmıştır. Bunu da ancak gerçek bir müfettişle, yani insanın kendi kendisini iğneleyerek yapabileceğini göstermiştir.
Müfettiş’teki karakterler, kötü kişilikler değildir. Dönemin eleştirmeni Belinski, oyundaki kaymakamdan söz ederken, “Şuna dikkat ediniz ki, kaymakam ahlaksız bir adam sayılamaz. Bütün bunlar onun ahlak gelişiminin, ödevlerini kavrayış tarzının doğal sonucudur” diyor. Kaymakam da kendisini bu yolda savunuyor; “Ben böyle davrananların ne birincisi ne de sonuncusuyum; herkes böyle yapıyor.”
Ancak Gogol, insan ruhunun karanlık kentinden dışarıya hiçbir ümit ışığı da göstermemiştir. Oyunda, adaletli bir mutlu son yoktur. Sahici müfettişin geldiğini haber veren jandarma, doğruluğun ve ümidin henüz ölmediğini müjdeler.