Kibarlık görmek istiyorsan bir mağazaya git. Orada emeklinin biri sana askerlikten açar.

Müfettiş (Rusça: Ревизор, Revizor), Gogol tarafından kaleme alınan beş perdelik bir eserdir.

İlk defa 1836'da yayımlanıp sahnelenen oyun, Çarlık Rusyası'ndaki yozlaşmış bürokrasiyi eleştiren bir komedidir.

Yazılışı
Oyunun konusunu Gogol'e şair Puşkin önermişti. Puşkin, ”Rusya'da o dönemde kendini müfettiş olarak tanıtan birçok kimse olduğunu, bir seferi kendini de müfettiş sandıklarını, devletin ıslahat girişiminden dolayı teftişlerin çoğaldığını fakat gelen müfettişlerin çoğu zaman gerçek mi ya da sahte biri mi olduğunun anlaşılamadığını” söylüyordu.[1] Konuyu çok beğenen Gogol, 1834 sonlarında oyun üzerine çalışmaya başladı. 1836'da yayımlananan eser, başlangıçta Çarlık Rusyası'nın sansür kurulu tarafından reddedildi ancak bazı bölümlerin çıkarılması ve bazı sahnelerin yeniden yazılmasından sonra yazarın bir arkadaşının vasıtasıyla çarın izni alınarak 1836'da dönemin katı sansürüne aşabildi; Moskova'da ve Sankt-Peterburg'da sahnelendi. Hatta çar I. Nikola'nın bizzat kendisi, 19 Mart 1836'daki ilk sahnelenişinde oyunu izlemeye gelmişti. Bu ilk sahnelenişte belediye başkanı rolünü ünlü Rus aktör Mikhail Shchepkin oynadı.

Bürokrat kesimin oyuna gösterdiği tepki üzerine yazar, Rusya'yı terkedip İsviçre'ye gitti; 1836-1848 arasında çeşitli Avrupa ülkelerinde yaşadı. 1838'de oyun üzerinde tekrar çalışmaya başladı ve 1842'de son biçimine getirdi Eseri 1842'de son haliyle yeniden basıldı.

Konusu
Yönettiği kente kılık değiştirmiş bir müfettiş geleceğini öğrenen bir belediye başkanı, bütün bürokratlarını toplayıp müfettişin en iyi biçimde ağırlanması talimatını verir. Yozlaşmış bürokratik ilişkiler içindeki yöneticiler, ne yapacaklarını şaşırmıştır; birkaç gündür kasabada bulunan iyi giyimli Hlestekov'u beklenen müfettiş zannederler. Oysa Hlestakov müfettiş değil, zengin bir toprak ağasının oğludur. Kumar oynayıp harçlığını çarçur ettiğinden parasız kalmıştır ve bir handa uşağı Osip ile birlikte borçlanarak kalmaktadır. Hlestakov, onu müfettiş sanan belediye başkanının ziyareti üzerine durumdan yararlanır. Kendisine sunulan ikramları kabul eder ve işi, halkın şikayetlerini dinlemeye, çözüm getireceği umudu yaratıp rüşvet almaya kadar vardırır. Sahte müfettiş ayrıca belediye başkanının karısını ve kızını da ayartır ve başkanın kızı ile uygunsuz durumda yakalananınca onunla evlenme sözü verir. Uşağının uyarması üzerine gerçek anlaşılmadan kenti terk etme hazırlıklarına girişen sahte müfettiş olanı biteni bir mektupla Petersburg’daki gazeteci arkadaşına aktarır. Mektubu alan posta müdürü, kendisinden şikayet edildiğinden şüphelenerek mektubu açınca müfettişin sahte olduğunu öğrenir. Kasaba yöneticileri aldatıldıklarını anladıkları sırada kasabaya gerçek müfettiş gelir.

https://tr.wikipedia.org/wiki/M%C3%BCfetti%C5%9F_(oyun)

Opis; 

Allah Belanı versin. 

Açlıktan geberiyorum.
 
Midem bomboş... 

Karnım gurgur ötüp duruyor.

Ah bir eve dönsek! Ne yapsam bilmem ki! 

Piter'den çıkalı iki ay oluyor.

Çapkın, yolda elindekini, avucundakini yedi, bitirdi. Şimdi de süt dökmüş kedi gibi düşünüyor. Bol bol yol paramız vardı. Ama kendisini nasıl gösterecek? 

(Taklit ederek) "Hey! Osip, git, bir oda tut, en güzel odayı tut. En iyi tarafından yemek ısmarla. Ben, öyle olur olmaz yemekleri yemem.

Bana yemeğin en iyisi gerek. önemli bir adam olsa ne ise, küçük bir kayıt memuru! önüne gelenle dost olur, sonra da başlar kumar oynamaya. 

işte sonu böyle oluyor. Off... bıktım bu yaşamdan. 

Vallahi, köy daha rahattı. Orada kent yaşamı yoktur ama üzüntüsüde azdır...

Bir kadın alırsın, ondan sonra ömrün boyunca keka, ye böreği, yat aşağı. Elbet doğrusunu söylemek gerekirse, Piter'de yaşamak çok güzel. Yalnız, iş parada... 

para olduktan sonra, günler daha ince, daha politikalı geçer. 

Tilaturalar, dans eden köpekler, hepsi önünde... 

Ne istersen var. Herkes ince, nazik konuşur. Daha nazik konuşanlar var, ama onlar soylular. Bir pazara gidersin.

Satıcılar bağırır: "Buyurun, bayım!" Diyelim salda giderken bir memurun yanında bile oturursun.

Kibarlık görmek istiyorsan bir mağazaya git. Orada emeklinin biri sana askerlikten açar. Gökyüzündeki yıldızların neye yaradığını, ne olduklarını anlatır. Onları sanki avucunun içi gibi öğrenirsin. 

Bazen yaşlı bir subay karısı düşer... bazen de bir hizmetçi girer, ama bir içim su... öf... öf... öf! (Güler, başınısallar.) Hey canına yandığımın... 

Ne muameledir o! Hiç kaba bir sözcük işitilmez. Herkes sana, siz der. Yürümekten mi bıktın, atla bir arabaya, bey gibi kurul. Parasını vermek istemiyorsan, onun da kolayı bulunur:

Her evin iki kapısı vardır. Birinden girer, ötekinden çıkarsın. şeytan bile bulamaz seni. 

Yalnız, bu yaşamın kötü bir yanıvar: Kimi zaman karnını güzelce doyurursun, kimi zaman da, işte bugünkü gibi açlıktan geberirsin. Ama bütün suç onda. Halimiz duman, başımız dertte yahu! 

Babası para gönderiyor. insan biraz tutumlu olur, değil mi? Nerede... başlar hovardalığa. Arabadan aşağı inmez, her gün tilatura için bilet al, bir hafta sonra ne görürsün?

Yeni frağını bit pazarına satmaya yolluyor! Gömleğine varıncaya kadar sattığıoldu. Üstünde bir ceketi, bir de kaputu kaldı. 

Vallahi böyle. Kumaşıda ne güzeldi ama! ingiliz. Bir frak 150 rubleye mal olur, ama bit pazarına götürdün mü, vere vere 20 ruble verirler. Hele pantolon, yok pahasına gider. Bu duruma düşmesinin nedeni de ne? Aklıhavada, ondan! 

işine gücüne gideceğine piyasaya çıkıyor, kumar oynuyor. Ah, beyefendi bunu bir öğrenirse, vallahi, memurmuş, falanmış dinlemez, pantolonunu indirir, basar sopayı, bizimki de dört gün rahat oturamaz. 

insan memursa, memurluğunu bilmeli. işte, şimdi de, otelci: "Birikmiş borçlarınızı ödemezseniz, artık yemek vermem." dedi. 

Peki, parayı veremezsek ne olacak? (iç çeker.) Ah Yarabbi, bir kaşık çorba olsa. Vallahi bana öyle geliyor ki, şimdi bütün dünyayı yiyebilirim. 

Kapıyı vuruyorlar... O olmalı. (Yataktan fırlar.)