Kişiler: Yıldız Kenter


|
0
|
8508




Kariyer Bilgisi

Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Anasanat Dalı


11 Ekim 1928 tarihinde İstanbul'da dünyaya geldi. Asıl adı Ayşe Yıldız'dır. Annesi İngiliz Olga Cynthia Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını aldıktan sonra adı Nadide Kenter olarak değişmiştir ve babası Türk diplomatı Ahmet Naci Kenter'dir.

Ankara Devlet Konservatuarı Yüksek Bölümünü sınıf atlayarak bitirdi. On bir yıl Ankara Devlet Tiyatrosunda çalıştı. "Rockefeller" bursu kazanarak, American Theatre Wing, Neighbourhood Play House ve Actor’s Studio’da oyunculuk ve oyunculuk öğretiminde yeni teknikler üzerine çalışmalar yaptı. Ankara Devlet Konservatuvarı'na hoca olarak atandı.

1959'da Devlet Tiyatrosu’ndan ayrıldı. Muhsin Ertuğrul ile bir yıl çalıştı. Kardeşi Müşfik Kenter ve eşi Şükran Güngör ile Kent Oyuncuları Topluluğunu kurdu. Daha sonraki yıllarda sürekli olarak Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık'ta "Değişen Eğitim Metotları" ve "Oyunculuk Metotları" üzerine çalışmalar yaptı.

1962’de tiyatro hizmetlerinden ötürü “Yılın Kadını” seçildi. 1968’de İstanbul’da Kenter Tiyatrosunun binasının inşaatını tamamladı. Sinema oyuncusu olarak üç kez “Altın Portakal” ödülüne layık görüldü. Sovyetler Birliği, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Almanya, Hollanda, Danimarka, Kanada, Yugoslavya ve Kıbrıs’ta İngilizce ve Türkçe oyunlar sergiledi.

100’ün üstünde oyun oynadı. 100’e yakın oyun sergiledi. Shakespeare, Çehov, Brecht, Inoesco, Pinter, Albee, Tennessee Williams, Alan Ayckbourn, Arthur Miller, Brian Freil, Neil Simon, Athol Fugard, Sergey Kokovkin gibi pek çok yazarların yanı sıra Melih Cevdet Anday, Necati Cumalı, Güner Sümer, Adalet Ağaoğlu, Zeki Özturanlı, Güngör Dilmen, Muzaffer İzgü gibi pek çok Türk yazarının oyunlarını da sahneye koydu, oynadı.

1984'te Roma’daki İtalyan Kültür Birliğince “Adalaide Ristori” ödülüne layık görüldü. Profesör Yıldız Kenter, 37 yıldır sahne hocalığı yapmaktadır.

1989 yılında, Korsika - Bastia Film Festivalinde “Hanım” filmindeki rolüyle “En İyi Kadın Oyuncu” ödülünü aldı.

1991 yılında tiyatro sanatına hizmetlerinden ötürü Uluslararası Lions Kulübünün “The Melvin Jones” ile ödüllendirildi. İki kez Ulvi Uraz “En İyi Kadın Oyuncu”, üç kez de aynı dalda Avni Dilligil ödülüne laik görüldü.

1994'te “Konken Partisi” oyunundaki Fonsla rolü ile “Olağanüstü Yorum” ödülünü aldı. Finlandiya Dünya Kadın Kuruluşu tarafından yüzyılın en başarılı yüz kadınından biri olarak onurlandırıldı. 1995'te Kültür Bakanlığınca, tiyatro sanatına katkılarından ötürü “Onur” ödülüne layık gördü. Profesör Kenter’e aynı yıl tiyatro sanatına katkılarından dolayı “Mevlana Kardeşlik ve Barış Ödülü” verildi.

1996’da Magazin Gazetecileri Derneği tarafından Ramiz ile Jülide’deki Jülide rolü için “En İyi Kadın Oyuncu” ödülü verildi. 19 Mayıs 1997'de Uluslararası İstanbul Festivali tarafından ömür boyu Tiyatro Sanatına katkısından dolayı verilen onur ödülü Yıldız Kenter’e Dame Diana Rigg tarafından takdim edildi.

1998’de Ankara Sanat Kurumu “Yılın Kadın Sanatçısı” ödülü, 1998 Muhsin Ertuğrul yaşam boyu tiyatro sanatına katkılarından dolayı onur ödülü, 1998 Cumhurbaşkanlığı Büyük Kültür ve Sanat Ödülü, “Martı” adlı oyunda Madam Arcadina rolüyle 1999, Afife Tiyatro Ödülleri - En İyi Kadın Oyuncu ödülü .



Ödüller

1964 Antalya Film Şenliği, Ağaçlar Ayakta Ölür filmi ile En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu
1966 Antalya Film Şenliği, İsyancılar filmi ile En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu
1974 Antalya Film Şenliği, Kızım Ayşe filmi ile En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu
1984 Roma'daki İtalyan Kültür Birliğince "Adalaide Ristori" ödülü
1989 Korsika - Bastia Film Festivali'nde Hanım filmindeki rolüyle "En İyi Kadın Oyuncu" ödülü.
1991 Uluslararası Lions Kulübü The Melvin Jones Ödülü
İki kez Ulvi Uraz "En İyi Kadın Oyuncu" ödülü
Üç kez Avni Dilligil "En İyi Kadın Oyuncu" ödülü
1994 "Konken Partisi" oyunundaki Fonsla rolü ile "Olağanüstü Yorum" ödülü.
Finlandiya Dünya Kadın Kuruluşu tarafından yüz yılın en başarılı yüz kadınından biri olarak onurlandırıldı.
1995 Kültür Bakanlığı, Tiyatro Sanatına katkılarından ötürü Onur Ödülü
1995 "Mevlana Kardeşlik ve Barış" ödülü
1996 Magazin Gazetecileri Derneği tarafından "Ramiz ile Jülide"deki Jülide rolü için "En İyi Kadın Oyuncu" ödülü
1997 Uluslararası İstanbul Festivali tarafından "Ömür Boyu Tiyatro Sanatına Katkı Ödülü"
1998 Ankara Sanat Kurumu "Yılın Kadın Sanatçısı" ödülü
1998 Tiyatronline Seyirci Ödülü
1998 Muhsin Ertuğrul yaşam boyu tiyatro sanatına katkılarından dolayı onur ödülü
1998 Cumhurbaşkanlığı Büyük Kültür ve Sanat Ödülü
1999 "Mart" adlı oyundaki Madam Arcadina rolüyle Afife Jale En İyi Kadın Oyuncu Ödülü


Tiyatro Tiyatro Dergisi Ödülleri - 2006

Yılın Kadın Oyuncusu Adayı Yıldız Kenter / Gece Mevsimi / Kent Oyuncuları

Tiyatro Tiyatro Dergisi Ödülleri - 2007

Tiyatro Ödülleri-2007’”nin bu yıla ait Teşekkür Plaketi; 60 Yıldır aralıksız olarak sahnede olmayı sürdüren değerli sanatçı Yıldız Kenter

Tiyatro Tiyatro Dergisi Ödülleri - 2010

YILIN KADIN OYUNCUSU ADAYI YILDIZ KENTER – “Kraliçe Lear”-Kent Oyuncuları

3. Afife Tiyatro Ödülleri - 1999

Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu Yıldız Kenter (Martı - Kent Oyuncuları)

4. Afife Tiyatro Ödülleri - 2000

Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu Yıldız Kenter (Nükte - Kent Oyuncuları)

5. Direklerarası Seyirci Ödülleri 2004 - 2005

Tiyatroya Bir Ömür Onur Ödülleri “Usta Kadın oyuncu: Yıldız Kenter

Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri - 2009

ONUR ÖDÜLÜ: YILDIZ KENTER

Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri - 2010

EN İYİ KADIN OYUNCU: YILDIZ KENTER -"KRALİÇE LEAR" KENT OYUNCULARI

36. İsmet Küntay Tiyatro Ödülleri 

“İsmet Küntay Onur Ödülü” Türk Tiyatrosu’nun yıldızı, Kenter Tiyatrosu'nun kurucusu, büyük oyuncu Yıldız Kenter

Tiyatro Eleştirmenleri Birliği Ödülleri 2009

Uluslararası Tiyatro Eleştirmenleri Birliği Türkiye Merkezi’nin onur ödülü: Yıldız Kenter

1. Üstün Akmen Tiyatro Ödülleri – Kazananlar

Onur Ödülü Yıldız Kenter

Vasfi Rıza Zobu Tiyatro Ödülleri 2002

Yıldız Kenter; Vakfın Kuruluşunun 10. Yılı Onur Ödülü



Eleştirmen Notları

Oscar ve Pembeli Meleği - Kent Oyuncuları

Türk Tiyatrosunun duayeni, hocaların hocası Yıldız Kenter, 'Oscar ve Pembeli Mamy'yi sahneye taşırken o kadar büyüyor o kadar büyüyor ki, o zarif bedeni adeta tüm dünyamız oluyor, ruhumuzu kavrıyor ve 'hayata' bir kez daha bütün varlığımız ile bakmamızı sağlıyor.

Eric Emmanual Schmitt'in kaleme aldığı ve Serap Babül'ün dilimize kazandırdığı 'Oscar ve Pembeli Meleği' oyununu Yıldız Kenter sahneye koyuyor. Zaman zaman Oscar zaman zaman da Pembeli Mamy olan Yıldız Kenter, Patlamış Mısır, Çifte Kavrulmuş, Mavi Peggy, Dr. Düseldorf karakterlerine de son derece doğal bir biçimde geçiyor. 

 Hani neredeyse, karşınızdakinin Yıldız Kenter olduğunu bilmeseniz, sahneye inip kucaklamak istiyorsunuz Oscar'ı. Öylesine sıcacık ki. 'Ödünç aldığımız' yaşamlara gerçekten 'bakmak' isteyen herkesin hayatına Oscar bir kez girmeli. Eğer hala Oscar ile tanışmadıysanız, kış sezonu boyunca Kenter Tiyatrosunda kocaman yüreğinin kapılarını açmış sizleri bekliyor olacak... Seval Deniz Karahaliloğlu

devamı...

Kraliçe Lear - Kent Oyuncuları

Jane (Yıldız Kenter) unutmaya eğilimli. Ama azimli. İlerlemiş yaşına rağmen tiyatro sahnesine geri dönebilme mücadelesi veriyor.

Yıldız Kenter’in sahnede anıtlaştığı “Kraliçe Lear” da hayatının sonuna gelmiş gibi görünen bir kadının sahnede yeniden doğuşuna tanık oluyoruz. 

Amuda kalkmış bir Jane. Azmi, direnci ve sahne aşkıyla ve her şeye rağmen dimdik ayakta ya da amuda kalkmış halde benim diyen tiyatrocuları kırk defa cebinden çıkaran bir Yıldız Kenter var karşımızda...

Ve Yıldız Kenter gibi büyük bir ustayla iyi bir uyum yakalıyor. İlerde iyi bir oyuncu olmaya şimdiden aday.
 
İsmet İnönü Sanat Merkezi’nde görkemli bir anıta dönüşen Yıldız Kenter’i ayakta alkışlarken, tenimizden, derimizin üzerinden büyük bir sanatçının akıp gittiğini hissettik.. Seval Deniz Karahaliloğlu

devamı...

Kraliçe Lear - Kent Oyuncuları

Kanadalı Eugene STICLAND’ın yazdığı Yıldız KENTER’in yönettiği ve 81 yaşındaki oyuncu “ Jane” rolünü üstlendiği “KRALİÇE LEAR” da liseli genç kız “ Heather”i Sedef ŞAHİN oynuyor.  

Urban CURVZ Kadın Tiyatrosu’nun kurucularından Joyce DOOLİTTLE için özel olarak yazılan “ KRALİÇE LEAR”ı tam kendine göre bulan Yıldız KENTER oynadığı her rolle özdeşleşiyor.

62 yıldır sahnede başarılı bir ömür geçiren Yıldız KENTER sevdiği işi yaptığı için mutlu. Sedef ŞAHİN 17 yaşında Pera Güzel Sanatlar Lisesi Tiyatro bölümü son sınıf öğrencisi. Feride Berin VAROL ile Julide Canca EKE dönüşümlü olarak çellisti canlandırıyor.
 
Osman ŞENGEZER’in dekor ve kostüm tasarımı, Cem YILMAZER’in ışık düzenini yaptığı oyunu dilimize Yıldız KENTER’in kızı Fatma Leyla Kenter TEPEDELEN çevirmiş... Dündar İncesu

devamı...

Gece Mevsimi - Kent Oyuncuları

Hiç kuşkusuz Türkiye’nin en önemli tiyatro ve sinema sanatçısıdır Yıldız Kenter.

19 Mayıs 1997 de Uluslararası İstanbul Festivali tarafından ömür boyu Tiyatro Sanatına katkısından dolayı verilen onur ödülü Yıldız Kenter’e Dame Diana Rigg tarafından takdim edildi. 1998’de Ankara Sanat Kurumu “ Yılın Kadın Sanatçısı ” ödülü, 1998 Muhsin Ertuğrul yaşam boyu tiyatro sanatına katkılarından dolayı onur ödülü, 1998 Cumhurbaşkanlığı Büyük Kültür ve Sanat Ödülü, “ MARTI ” adlı oyunda Madam Arcadina rolüyle 1999 Afife Jale - En İyi Kadın Oyuncu ödülü .Sadece özetini aldığım bilgilerdir.

Uyuduğu zaman uyanamamaktan korkan Lily (Yıldız Kenter)in oyunculuğu görülmeye değerdi.Özellikle oyun içinde yabancı şarkıları yorumlamaları takdir edilesi. Tuhafıma giden bir nokta ise,Oyun yabancı,mekan,oyuncular, her şey yabancı ama sözü geçen telefon numarasının 0544 lü olmasını vallahi pek bir garipsedim.Neden böyle bir betimlemeye gidildi,Açıklayan olursa sevinirim..Lily’in sonlara doğru giydiği tamamı maviden oluşan kıyafeti çok yakıştığını söylemeden geçilmez herhalde. Yıldız Kenter’e ‘’İnsan kendini hissettiği yaştadır’’ söylemine karşılık ‘’Ya hissetmiyorsa’’ cevabı herhalde onu (sahnede canlandırdığı karakter olarak) en iyi anlatan söz olmuş diyebiliriz... İhsan Ata

devamı...

Gece Mevsimi - Kent Oyuncuları

 Veee… Ve bu oyunda Yıldız Kenter var. Lily'ye dönük olası tüm yaklaşımları bilen, anlayan, bunları kontrol eden bir Yıldız Kenter… Bireysel özelliklerine bağlı olarak Lily üstünde çeşitlemeler yapan Yıldız Kenter… Lily'yi sezgisel olarak duyumsayan Yıldız Kenter… Eylemleri içten, amaçlı ve üretici olduğu için, bedenine ruhundan yanıt aldırabilen Yıldız Kenter… Bu oyun, elbette sadece Yıldız Kenter için seyredilebilir... Üstün Akmen

devamı...

Victoria - Kent Oyuncuları

Yıldız Kenter’in Yıldız Kenter Bayramı’ndaki zaferi: Victoria 

Alzheimer da nereden çıktı demeyin, bekleyin lütfen! Türk tiyatrosunun onur abidesi Yıldız Kenter, “60. sanat yılı”nı tam da kendisine yaraşır bir biçimde (yani gene çalışırken), Kent Oyuncuları’nın yeni oyunu “Victoria-Zafer”in genel provasından sonra kutladı. Yıldız Kenter, oyunu balkondan izliyordu ve oyunun sonunda Mehmet Birkiye sahneye gelip; “Hocamızın ‘60. sanat yılını kutluyoruz. Hocamız yukarıda, balkonda” deyiverince, onca ahali oturdukları koltuklardan fırlayıp yüzünü balkona döndü ve de dakikalarca dinmeyecek alkış yağmurunu başlattı. Olabileceğinden daha da “mütevazı” bir toplantıyla kutlandı, tam altmış yıldır unutulmayan rollerin oyuncusunun, gerçek “Diva”nın sahnelerdeki 60. yılı. Berna Lâçin, Memet Ali Alabora, Can Doğan, Engin Alkan, Binnaz Ergin, Bülent Şakrak, Alev Uçarer, Hakan Gerçek, Nergis Çorakçı, Hakan Altıner, Celile Toyon, Ersan Uysal ve daha onlarca öğrencisinin yanı sıra Lale Belkıs, Engin Cezzar, Gülriz Sururi, Dikmen Gürün, Suna Keskin, Hasan Anamur, Ani İpekaya, Balarısı Yalçın, Haldun Dormen, Nejat Girgin, Yıldız Alpar gibi dostları çevresinde gözle görülür bir sevgi halesi oluşturmuşlardı. Gene de ne yapılsa yetmeyecekti, ne edilse göze sönük gelecekti Yıldız Kenter’in “60. sanat zaferi” kutlamalarında. Doğrusu, Talât Sait Halman’ın dediği gibi, işe 12 Aralık gününü “Yıldız Kenter Bayramı” ilan ederek başlanmalıydı, o akşama öyle başlandı. 

Yıldız Kenter, Dulcinea Langfelder’ın metnini almış, dilimize çevirmiş, sahneye uyarlamış ve yönetmiş. Daha doğrusu, anlayabildiğim kadarıyla oyuncularına boş bir sayfa vererek, boş sayfadaki karakterin düşüncelerini olgunlaştırarak karakter oluşturma işlemini oyuncularına bırakmış. Öykünün kahramanı Victoria, tekerlekli iskemleye bağımlı, düş gücü değil ama düşünme gücü kısıtlı bir Alzhermier hastası ve eski bir dansçıdır. Düşler ve gerçekler arasında dolaşıp dururken, bağımlı yaşamını vazgeçemediği düşleriyle bir dans ve şarkı cümbüşüne dönüştürmeyi başarır. Bu yolla da “özgürlüğü” yakaladığı “an”lar olmaz değil hani, olur. Yıldız Kenter, doğaçlamaya dayalı bu oyunu bu aşamada düşlerle yaşananlar arasındaki gelgitler olarak tasarlamış.

Yıldız Kenter bu uğurda, yukarıda da söylediğim gibi, yazılı metni pek dikkate almadan, sadece Dulcinea Langfelder’in düşüncesini temel alarak ve kendi belirlediği noktaları vurgulayarak sanatla uğraşan insanın yaşamının nasıl katlanılır hale gelebileceğinin altını özel olarak çizer. 

Şimdi, gelelim Yıldız Kenter’i eleştirmeye… Hemen ağızbirliği edip; “Hooop! Sen kim oluyorsun koskoca Yıldız Kenter’i eleştirecek? Sırayla kendine gel!” dediğinizi duyar gibi oluyorum. Haklı olabilirsiniz haklı olmasına da, ben Yıldız Kenter’i kızdırmaktan korkuyorum. Genel prova sonrası, kendisinin “12 Aralık-Yıldız Kenter Bayramı”nı kutlarken bana “tevcih” ettiği ilk soru; “Oyunu nasıl buldun? Beğendin mi” oldu. Yani eleştirmezsem ciddi anlamda incinir, adımın önüne “yağcı”, “balcı” gibi sıfatlar koyabilir

Yıldız Kenter de Victoria’yı bize; “Bir oyuncu; dans eden, şarkı söyleyen. Her oyuncu, her sanatçı gibi… ‘Yaşsız’…” diye tanıtmıyor mu? Defne Halman da, oyunculuğunda Victoria’yı genç ya da yaşlı karakter olarak vurgulamıyor. O halde, oyunda Victoria’nın kaç yaşında olduğuna değgin, Bakıcı ile aralarında geçen replikleri Yıldız Kenter “hazik” cımbızıyla neden ayıklamıyor? Yani; “Sen benden genç misin?”, “Ben şimdi kaç yaşındayım?” ve diğerleri gibilerini… 

Neyse! Yıldız Kenter oyunu yönetirken, hiç kuşkum yok ki söylenmeyeni göstermek, söyleneni göstermemek yolunu yeğlemiş ve reji açısından başarıyı elde etmiş... Üstün Akmen


devamı...




Yorum

0 Yorum
Hmm! Bu içeriğe henüz yorum yapılmadı, sen yazmak ister misin?
Bekle! Yorum yazmak için üye olmalısın Üye isen burayı tıkla. Üye olmak için de burayı tıkla.


TİYATRONLİNE

E-Bülten Üyeliği Görüş Bildir