MAKALELER

Hamlet Ve İsa

2020.09.08 00:00
| | |
5425

Bir önceki yazımızın sonunu "Son olarak Horus-Hamlet ve İsa arasındaki benzerlik, paralellik ve denklik açıktır!"

Bir önceki yazımızın sonunu  “Son olarak Horus-Hamlet ve İsa arasındaki benzerlik, paralellik ve denklik açıktır! “ . diyerek bitirmiştik.

Dilerseniz Hamlet-İsa  arasındaki benzerlik , paralellik ve denklik “ önermemizi biraz açalım , ayrıntılı inceleyelim.

Fomenco  . internetteki http://chronologia.org/shakespeare/shakespeare02_05.html#s26 adresinde  , Hamlet’in sadece İsa’ya değil  , aynı zamanda Orestes’e
de benzediğinden söz ediyor.

 Ona göre  , ayrıca  , Clemnestra’nın kocası Agamemnon ,  Vaftizci Yahya’nın ;    Orestes'in annesi  Clemnestra  , İncil’deki  Herodiad’ın  ;  Clytemnestra'nın sevgilisi  Aigeus , İncil’deki Kral Herod’un  ve kahine Cassandra  da ,  Bizans Kralı Andronicus—Mesih İsa’nın  (Kronikler /Tarih Yazıcıları , bir erkeği  , bir kadınla karıştırmışlar imiş ) bir yansımasıdır .

Dediğine göre  , Shakespeare Hamlet  oyunu ile  "antik  versiyonları”  arasında mükemmel bir anlaşma var :

"Antik" Orestes = Mesih, Shakespeare'in prensi Hamlet'tir” ,

 "Antik" Aegisthus = Evanjelist Kral Hirodes, Shakespeare'in Kralı
Claudius'dur” ,

 "Antik" Clytemnestra = Evanjelist Herodias , Shakespeare'in Kraliçesi Gertrude'dur” ,

"Antik" Agamemnon = İncil Vaftizci Yahya, Prens Hamlet'in babası, Shakespeare'in Yaşlı /Hayalet Hamlet'i.”

Fomenco’nun tezlerine ileride yine değineceğiz. Biz şimdi gelelim Hamlet ve İsa bağlantısına.

Shakespeare’in bir metafor uzmanı olduğu malum. Onun benzetmeleri , mecaz  ve  gönderme/ima/atıfları  matruşka bebekleri yada lahana yaprakları gibi içi içe ve katman katman.

Hamlet , oyunun yarısına gelene  kadar  yani Hayalet babasının amcası yeni kral Cladius tarafından bir bağ evinde zehirlenerek öldürüldüğünden emin olana kadar , bir türlü  harekete geçemez ve İsa gibi hep ikilemler arasında asılı  , haçta gerilmiş kalır.

Hamlet , Ortaçağ değerleri ile Rönesans  arasında , Katoliklik ile Protestanlık , bilimsel şüphecilik ile metafizik kuşkuculuk arasında  , karar ile kararsızlık arasında  gider gelir ve savrulur oyun boyunca.

Hamlet bir Prenstir ve oyunun sonuna kadar da Prens
olarak kalır ; asla Kral olamaz. İsyanı bile oyunda o değil de Leartes
çıkarır .

                İsa da , Hamlet gibidir . O da bir türlü harekete
geçemez , Kral  Herod’u  deviremez ve onun yerine geçemez.

                Sonunda ikisi de başarısız olur. İkisi de çok acı
çeker ve sonunda ikisi de trajik bir şekilde ölür.

                Hamlet sahneleri ikonografik değil büsbütün birer ikondur.

                Fomenco  bu konuda  , daha oyunun başındaki  Hamlet ve
Hayalet  sahnesinin  İsa ve Lazarus  sahnesine olan benzerliğe
dikkatimizi çeker. Ayrıca  Vaftizci Yahya ile Hayalet /Baba Hamlet
arasındaki paralelliğe işaret eder.

                Hayalet de , Lazarus gibi ölmüş ve (adeta) yeniden
dirilmiştir .  Deniz kıyısında  hayalet de adeta Hamlet’i  vaftiz eder
 ve ona el verir. Malum , Vaftizci Yahya’nın da katili Kral Herod (ya
da oyundaki onun temsili olarak) Kral Cladius’tur.

                Kral Herod kardeşinin karısı olan Hirodias ile evlenme
arzusunu açığa vurduğunda, Yahya Peygamber, buna şiddetle karşı çıkar.
Çünkü bu evlilik hukuka (Hz. Musa''nın şeriatına) uygun düşmemektedir.

                Bu hikaye de , Elizabeth döneminde bütün ayrıntıları
halk/seyirci tarafından  mükemmelen bilinen Elizabeth’in  babası
8.Henry’nin ilk eşi Aragonlu Katherine ‘den boşanıp Elizabeth’in
annesi Anna Boleyn ile evlenmesi için verdiği mücadele ile birebir
benzerlik göstermektedir.

                8.Henry’de ,  soğuma ve boşanma bahanesi olarak , ilk
eşinin (Aragonlu Katherine)  ona ölen  öz kardeşinden  aile içi
evlilikle geldiğini , bunun da Tevrat ve dolayısıyla İncil yasaları
ile çelişmesini gösterir tıpkı Vaftizci Yahya’nın  Musa Şeriatine göre
Herod ile kardeşinin karısı Hirodias arasındaki karşı çıkışındaki
gibi.

Herod, doğum gününde yakın adamlarına ve Galile''nin ileri gelenlerine bir ziyafet verir. Bu ziyafette Hirodias''ın kızı Salome bir karakter dansı yapar. Kral, rakkasenin performansından fevkalade etkilenir ve ona ne dilerse vermeyi vaat eder, isterse, ona ülkesinin yarısını verebileceğini söyler. Salome annesine danışınca, o
da: "Vaftizci Yahya''nın başını iste" der. Böylece, evliliğini gayrımeşru bulan Hz. Yahya''dan intikamını almak ister. Kız, talebi krala bildirir ve: "Yahya''nın başını hemen şimdi bir tepsi içinde bana vermeni istiyorum" der. Kral, bu taleple sarsılır. Ancak verdiği sözden dönemez. Adamlarına gerekli talimatı verir, zindanda bulunan
Hz. Yahya''nın başı tepsi içinde kıza sunulur, o da aynı hediyeyi annesine sunar. Yahya aleyhisselamın şakirtleri olayı işitince gelirler, cenazeyi alıp kabre indirirler (İncil, Mat-ta''ya Göre: Bap, 14; Markos''a Göre: Bap, 6; Renan, İsa''nın Hayatı, MEB Y. İst. 1997,
s. 67, 125).

Dolayısıyla PrensHamlet’in   babası aynı adlı Kral Hamlet ile Vaftizci  Yahya haksız yere , vahşice öldürülmüşlerdir. Ve ilerleyen zamanda da tarih kendi intikamını alacak ve ilahi adalet ortaya çıkacaktır.

 Gertrud ile Salome ve  Hirodias arasında da olası bir paralelliğe dair bazı ipuçları Hamlet oyununda da  gözlerden kaçmaz. Buna göre ,  her ne kadar kraliçenin eski kralın (baba Hamlet) ölümünden  sorumlu  ve haberli  olup olmadığı  açık değilse de , Hamlet-Gertrud  sahnesinde , Hamlet’in  bu konuda annesi için ciddi
kuşkular duyduğunu ona karşı yaptığı suçlamalardan çıkarabiliriz.

 Ayrıca başka türlü olsa , neden amcası ve annesi bu kadar çabuk , “babasının cenazesindeki sıcak yemekler , amcası ile annesinin düğününde soğuk olarak sunulmuş olsunduki “  ?

 Hamlet oyunu Danimarka’da Elsinore Şatosu/sarayında geçer. Oysa herkes bilir ki bu saray gerçekte İngiltere Londra ‘daki Kraliyet Sarayı’nı temsil eder.  Bu saray ve dönem ise referans olarak kendisine Kudüs’ü ve İsa  ile İsa dönemindeki bazı olayları alır yada başka bir değişle ve okuma ile , Hamlet karakteri  İsa’nın tiyatrodakiavatarıdır, gölgesidir , yansımasıdır.

 

 

Anahtar Kelimeler: hamlet, İsa



0 Yorum
Hmm! Bu içeriğe henüz yorum yapılmadı, sen yazmak ister misin?
Bekle! Yorum yazmak için üye olmalısın Üye isen burayı tıkla. Üye olmak için de burayı tıkla.
Diğer Yazıları





TİYATRONLİNE

E-Bülten Üyeliği Görüş Bildir