Ben Türkan Saylan - Levent Üzümcü Tiyatrosu

BEN TÜRKAN SAYLAN (2023): “GERİCİLİĞE DİRENEN BİR YAŞAM!

Binlerce gencin hayatına dokunan sıradışı bir hayat. Kız çocuklarının okuması için kendisini feda eden bir devrimci, Türkiye'de cüzzamla mücadelenin mihenk taşı, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) kurucusu… Prof. Dr. Türkan Saylan'dan bahsediyorum. Levent Üzümcü Tiyatrosu’nun bu sezon sahneye koyduğu yeni projesi ‘Ben Türkan Saylan’ sahne yolculuğunu sürdürürken, FETÖ kumpasıyla ülkede aforoz ilan edilmeye çalışılan Saylan’ı sahnede tek başına Şenay Gürler oynuyor. Cengiz Toraman’ın yazıp yönettiği gösteri bizlere 70 dk boyunca ülke tarihinin gördüğü en büyük devrimci kadını gözler önüne seriyor.

Oyun, Türkan Saylan’ın hayatını biyografik olarak sahneye koymuyor. Çocukluğundan itibaren Saylan üzerinden ülke kimliğini aydınlatan çarpıcı kareler gözlerimizin önüne geliyor. Cengiz Toraman’ın oyunun yazarı olması sahnede bir solukta biten kimi zaman duygusal kimi zaman komik olaylar zincirini kolaylıkla  bizlere izlettiriyor. Eleştiri kültüründe kişilerin hayatları üzerinden işlenen konular genel anlamda sıkıcı boyutta olurken ‘Ben Türkan Saylan’ bu algının dışında kalıyor. 

Cengiz Toraman’ın yazıp yönettiği “Ben Türkan Saylan” oyununa, Mert Fırat, Berna Laçin, Levent Üzümcü, Uğur Dündar, Ayşe Yüksel, Yetkin Dikinciler, Revna Sarıkoç gibi isimler ses vermiş. Oyun başlarken aslında sonunun nasıl biteceğini bilerek Şenay Gürler’i izlediğimiz için içimizde burukluk mevcuttu. Bazı değerlerin unutulmaması adına Türkan Saylan gibi bir ismi oynayacak oyuncunun da çok güçlü bir isim olması şarttır. Şenay Gürler’in teatral geçmişini bilen bir eleştirmen olarak, bu rolü onun dışında başka bir ismin böylesine nitelikli oynayacağını hiç düşünmüyorum. Şenay Gürler, Türkan Saylan’ı sahnede yaşıyor. Özellikle sahneye yansıyan görüntülerin eşliğinde rolünün hakkını sonuna kadar veren Gürler, anlatıcı kimlikten çok, Türkan Saylan’ın tüm duygularını olayların akışı içinde birebir yaşıyor.

Oyun altı bölümle sahneye konuluyor. Saylan’ın çocukluğu, gençliği, öğrencilik yılları, deri hastalıkları uzmanı olması, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’nin kurulması için verdiği emek ve hastalık dönemi… Her bir dönem için yönetmen ayrı ayrı biçimler oluşturmuş. Konuyu belgesel boyutta görebilirsiniz, ama konuya duygusal olarak eğildiğimiz için ortadaki konu belgesel gibi geliyor bizlere. Yönetmen her bir dönemin duygu yoğunluğuna göre şekillendirmiş konuyu. Şenay Gürler sahnede devleştikçe Türkan Saylan’ın bilmediğimiz bir çok özelliğini öğrendik. Tiyatroda tek kişilik performans sergilemek kolay iş değil, fakat Gürler öylesine duygusal ve derinlikli oynuyor ki rolünü siz koltuğa oturup bir masal gibi olanı biteni izliyorsunuz.

Oyuncunun konu boyunca duygusal değişimler içine girmesi bizleri farklı farklı ruh durumuna sürüklüyor. Özellikle gençlik yıllarındaki Türkan’ın geleceği değiştirmek için inancı beynimize ok gibi saplanıp kalıyor. Saylan’ın hastalık dönemi hakkında yazacaklarım can yakabilir, bu sebeple fazla spoiler vererek oyunun heyecanını azaltmak istemem.

Levent Üzümcü Tiyatrosu, Cumhuriyetin 100. yılında ülkenin en büyük devrimci kadınlarından birisi olan Türkan Saylan’ı sahneye taşıyarak olağanüstü bir iş gerçekleştirmiş. Cengiz Toraman’ın kaliteli rejisine Şenay Gürler’in karakter canlandırmadaki ustalığı eklenince sahnede hepimizi ağlatan bir çalışma ortaya çıkmış. Oyunla ilgili tek eleştirim, sahnede bazı olayların aktarımı olayları aşırı belgesel boyuta sürüklemiş. Gösteri sahne yolculuğunu sürdürüyor, mutlaka izleyin!

[email protected]