MAKALELER

Aile Sırları - İstanbul Devlet Tiyatrosu

2018.10.12 00:00
| | |
9233

Pulitzer Ödülü almaya hak kazanan, sinema versiyonu da iki dalda Oscar’a aday olma başarısı göstermiş bu çarpıcı oyun, şimdi İstanbul Devlet Tiyatrosu’ nun sahnesinde seyircisiyle buluşuyor.

Sinematografinin  Zirvesinde Psikolojik Bir Trajedi! : ‘Aile Sırları’

John Wells’ in yönetmen koltuğuna oturduğu, yapımcılığını ise George Clooney’ in üstlendiği, oyuncu kadrosunda ise Meryl Streep, Julia Roberts, Ewan McGregor ve Chris Cooper gibi isimler yer aldığı Tracy Letts imzalı ‘Aile Sırları’ hem teatral dünyanın önemli bir yapıtaşı hem de 2014 yılında sinema dünyasına adını altın harflerle yazdıran bir muhteşem eser olmayı başaran bir üretim. Tracy Letts’ in tiyatro oyunu olarak kaleme aldığı ve sonrasında Pulitzer Ödülü almaya hak kazanan, sinema versiyonu da iki dalda Oscar’a aday olma başarısı göstermiş bu çarpıcı oyun, şimdi İstanbul Devlet Tiyatrosu’ nun sahnesinde seyircisiyle buluşuyor. Bu yazarın daha önce Türkiye’de sahnelenen oyunu Bug – Böcek’te yukarıda bahsettiğim film ve tiyatro serüvenini yaşamıştı. Zaten teatral ve sinematografik kafanın birleşiminden oluşan eserler sanat dünyasında mutlaka kendisinden çokça bahsettiriyor. Bunun anlamına ‘Aile Sırları’ adlı oyunun kritiğine bakarak net biçimde anlarız. Aslı Önal’ ın harikulade çevirisinde Bilge Ünal’ ın sahneye koyduğu oyunda; Hülya Gülşen, Mine Tüfekçioğlu, Engin Delice, Şamil Kafkas, Zeynep Köse, Esra Yaşar, Sibel Yıldırım, Belgüm Mısırlı, Emre Yeşilöz, Tuba Gürzumar, Cem Sürgit ve Ömer İvedi sahnede görev alan isimler.

 

Oyunda başlı başına ABD’nin taşrasında yaşayan bir ailenin trajik yüzleşme öyküsü suratımıza çarpıyor. Weston ailesi bunalım ve kaos içerisindedir. Beverly ve Violet Weston'ın üç kızı ve bir torunu vardır ve ailenin babası Beverly'nin ortadan kaybolmasıyla birlikte tüm aile biraraya gelir. Anne ve babalarının Oklahoma'daki büyük evlerinde bir araya gelen kalabalık aile öncelikle babalarını aramanın derdindediler. Ancak ilaç bağımlısı anneleri Violet'ın nevrotik halleri, özellikle de Barbara ile olan alışıldık tartışmaları kabus gibi anlara neden olur. Barbara bir  yandan ergenliğe giren kızının sorunlarıyla da uğraşırken, bir yandan da kardeşi Ivy’ nin yaşadığı yasak aşkla mücadele etmektedir. Her bir aile ferdinin kendini aşacak sorunları vardır ve gidişat tüm ailenin dengesini sarsar. Weston ailesi, geleceklerini tamamen değiştiricek bir yere doğru sürüklenmeye başlar. Bu sürükleniş, geçmişle yüzleşmelere, ailesel dengelerin nasıl bozulduğuna, kan bağı olgusunun ne denli sahte bir yapıya büründüğüne işaret eder.

 

Konudaki basit psikolojik yapıya bakarak durum değerlendirmesi yapmak bütünüyle yanlış. Dönemsel olarak ABD aile yapısına ciddi göndermeleri olan metinde, sosyokültürel olarak Amerikan insan yapısının şehirli ve taşralı olarak kıyaslaması mevcut. Aslında ben eseri Çehov’un Martı’sına ve Üç Kız Kardeş oyununa benzetiyorum. Yazarın Çehov’dan büyük esinlemelerle yazdığı metin, gücünü geçmişle kurduğu edebi bağdan alıyor. Ayrıca kız kardeşler arasındaki atışmalar, insanların birbirlerine karşı duygusal patlamaları Amerikan aile yapısındaki dezenformasyonu apaçık ortaya çıkarıyor.

Yönetmen Bile Ünal’ ın elinde bir defa şahane çeviri var. Oyuncu kadrosunun seçimindeki başarısı, sahne grafiğini iyi ayarlamasıyla iki saat yirmi dakikalık gösterimi zirveye taşıyor. Ben dekor kullanımının sahne tasarımıyla birleşimine hayran kaldım. Özellikle üç boyut şekilde algılanan ev mekan algısı, olayların cereyan ettiği yerin arka kısmına bizleri çok rahat yönlendiriyor. Siz oyunu izlerken bir yandan da diğer sahnenin oluşumuna tanık oluyorsunuz. Kadronun başarılı oyuncuları üzerlerine düşen ne varsa yapıyor. Sinematografi ile bütünleşen bir yönetime şahidiz.

Violet’te Hülya Gülşen,  Meryl Streep’le eşdeğer oynuyor rolünü. Yaşadığı olayların içinde kendisini asil gibi gösterme çabası, insanları karşı alaycı bakış açısı, çaresizlik içinde kıvranan psikolojik yapısı Violet’i tamamlayan noktalar. Usta oyuncunun karakterine bakış açısı şahane. Olayların tam merkezinde üzerine düşen ne varsa yerine getiriyor. Zeynep Köse, Barbara’da oyunun mihenk noktası. Tüm ailenin psikolojik merkez yapısı olan Barbara, geçmişle kurulan köprüde son derece net duruşlar gösteren oyuncunun ellerinde şahane bir duruma dönüşmüş. Mattie Fae Aiken’da  Mine Tüfekçioğlu da Hülya Gülşen gibi rolünün tüm ağırlığını biliyor. Esra Yaşar’ ın Ivy Weston’daki gizlilik bağlamındaki duruşu ve aile yapısını karıştıran algısı çok yerinde tahliller.

Önder Arık’ ın ışık tasarımda  oyuna kattığı nüans, özellikle dekor tasarımla olan bütünleşme açısından kusursuz. İstanbul Devlet Tiyatrosu’nun başarılı çalışmasını mutlaka bir yere not edin, sezon içinde bu şahane çalışmayı kaçırmayın!

 

[email protected]

Anahtar Kelimeler: aile sırları, istanbul devlet tiyatrosu, yaşam kaya



0 Yorum
Hmm! Bu içeriğe henüz yorum yapılmadı, sen yazmak ister misin?
Bekle! Yorum yazmak için üye olmalısın Üye isen burayı tıkla. Üye olmak için de burayı tıkla.
Diğer Yazıları





E-Bülten Üyeliği Görüş Bildir