MAKALELER

Karagöz Balıkçı - İstanbul Şehir Tiyatrosu

2011.03.28 00:00
| | |
5097

Bu cumartesi günü saat 11.00'de Haldun Taner sahnesinde idik küçük kızım Başak ile…




 

"KARAGÖZ BALIKÇI " (Ç.O.) ŞEHİR TİYATROLARI , KADIKÖY HALDUN TANER SAHNESİ'NDE…"…
 
KARAGÖZ -ÇOK ŞÜKÜR-KURUMSALLAŞIYOR 
    Bu cumartesi günü saat 11.00'de Haldun Taner sahnesinde idik küçük kızım Başak ile…Şehir Tiyatroları uzun bir süredir -bilebildiğim kadarı ile-ilk kez kendi sanatçıları ile bir Karagöz Oyunu kotarıyordu,kaçırır mıyım…
 
KARAGÖZ'Ü 7'DEN 70'ŞE HERKES SEVEREK İZLİYOR 
    Sahnenin ortasında bir Karagöz perdesi…Perdenin her iki yanında aşağı yukarı insan boyutlarında bir renkli Karagöz ve Hacivat arkadan ışık verilerek aydınlatılmış…Bütün salon cıvıl cıvıl çocuk dolu.Çoğunu ailesi yanlarında. Kalabalık aileler çocuklarını oturtuyor , sularını tembiğlerini (kardeşine dikkat et,kalkmak yok vb.) vererek kendileri dışarıda beklemeyi tercih ediyor …
 
ÖN OYUN 
    Derken oyun başlıyor…Önoyunda önce bir oyuncu çıkıyor iki eli ile kuş gölgesi yapıp oynuyor…Işık ile oyun oynuyor…Sonra bir ikinci oyuncu daha katılıyor ona…Karagöz ustası Özgür Atkın çıkıyor ve yardaklarını "Karagöz Balıkçı''yı oynamaya çağırıyor…

 


 
ÖN OYUNUN İŞLEVİ 
    Önoyun küçük izleyicileri birazdan başlayacak olan Karagöz'e hazırlıyor…Derken sipsiye benzeyen bir Karagöz müzik aleti olan narekenin o muhteşem eksantrik sesi ile Karagöz'ün büyülü dünyasına adımlarımızı atıyoruz…
 
KARAGÖZ "CANLI KARAGÖZ" ADI ALTINDA KARAGÖZ KOSTÜMLÜ İKİ OYUNCU TARAFINDAN CANLANDIRILMASI YANLIŞI VE YOZLAŞTIRILMASININ AKSİNE ORİJİNAL HALİ İLE "PERDEDE" KUKLA -TASVİRLERLE OYNATILAN-BİR "GÖLGE TİYATROSU" OLARAK KARŞIMIZDA 
    90 cm'lik orijinal derisinden yapılan ve ustalıkla boyanmış figürler sahnede resmi geçide başlıyorlar…Şimdi perdede sol üst köşede bir güneş ve sağ köşede ise Karagöz'ün evi var…Hacivat çıkıyor ve Karagöz'e seslenerek onu dışarı çağırıyor…
 
KARAGÖZ BİR UCU İLE YUNAN VE LATİN MİMUS ; HALK TİYATROSU GELENEĞİ'NE VE BİR UCU İLE İVRİZ HİTİT KAYA KABARTMALARINDA GEÇEN (BİR ELİNDE BİR DEMET BUĞDAY,DİĞERİNDE ÜZÜM SALKIMI TUTAN TBEREKET TANRISI TURHAZZA'YA UZANIR 
    Karagöz Hacivat'ın sözlerine kafiyeli ve gülmeceli cevaplar vererek kaçıyor her seferinde…Sonunda dayanamıyor ve Hacivat'a "dalıyor",altalta üst üste derken çocuklar kırılıyor gülmekten…
 
KARAGÖZDE MUHAVERE VE ASAL BÖLÜM 
    Muhavere (atışma-çatışma)bölümünden sonra dikkatleri yoğunlaştırılmış , hayal perdesi dünyasının illizyonuna (yanılsama) kendisini iyice kaptıran seyirci artık gösterinin ana hikayesine (bölümüne) hazırdır…
 
KARAGÖZ (KIR) ; HACİVAT (MERKEZ) KARŞITLIĞI VE ÇATIŞMASI 
    Hacivat balıkçı bir arkadaşı ile konuşarak Karagöz'e kayıkla balık tutma işi bulur. Karagöz kayığı ile açılır , gör başına ne işler gelir…
 
"KARAGÖZ BALIKÇI" OYUNUNUN DİBİNDE YATAN HAZİNE 
    "Kayıp Balık Nemo" çizgi filminin altında nasıl ki Behrengi'nin "Küçük Kara Balık"ı varsa ; "Karagöz Balıkçı"nın altında da Homeros'un olmasa da "Troya Destan Çemberi"nden "Odiseus"un maceralarından kalıntılar,Karagöz'ün kaynağı olarak gösterilen Mısır'daki Osiris'in Yolculuğu'nun gölgeleri ve Doğu masallarının ve "Garaip ile Acaip" gölge oyunlarının izleri en dipte örtük bir hazine olarak oyunun alt katmanlarında bir gün keşfedilmeyi bekliyor…
 
"KARAGÖZ BALIKÇI" OYUNUNUN YAPTIĞI ÇAĞIRIŞIMLAR 
    Ernest Hemingway'in "İhtiyar Balıkçı ve Deniz"i , Herman Melville'nin "Mobidick"i ,"Jaws" filmleri ve "Kayıp Balık Nemo" karakterleri Karagöz Balıkçı oyunu boyunca serbest çağrışımla gözümün önünde ; zihinsel sörfümde akıp gidiyorlar…
 
UNUTULMAZ SAHNELER VE OYUNUN SÜPRİZİ "KARAGÖZ BALIĞI" 
    "Hacivat"ın elinde limonatası ve sürat motoru ile Karagöz'ü ziyarete gelmesi , "Yengeç"in Karagöz'ün burnunu ve kulağını tuttuğu , bayan kılıçbalığının ve martının Karagöz'ün tutacağı balıkları çaldığı sahneler unutulmazdı ama bence oyunun en büyük süprizi Karagöz'ün Karagöz'e ikizi kadar benzeyen bir yüzle karşısına çıkan "Karagöz balığı" ile karşılaştığı andı…
 
OYUNUN YÖNETMENİ VE İKİ YAZARINDAN BİRİ , TASVİRLERİN TASARIMCI VE YAPIMCILARDAN BİRİ OLAN "HAYALİ ÖZGÜR ATKIN" BEYEFENDİNİN İSMİNİ BİR KENARA NOT ALIN 
    "Karagöz Balıkçı" hanesinde iki yazar adı dikkat çekiyor : Özgür Atkın ve Ceren Hacımurat-oğlu.Özellikle Özgür Atkın ismine dikkat isterim !Çünkü bu isim sadece yazmamış ; bu oyunu yönetmiş , tasvirlerin yapımında çalışmış …
 
KARAGÖZ ; İLK MEDDAH ; İLK OYUNCU(THESBİS) ; TEK KİŞİLİK İLK OYUN 
    Bilenler bilir , hakiki Karagözcü ; Karagöz'ün tasvirlerini bizzat tasarlayan , çizen , deriden kesen ve doğadaki bitkilerden yaptığı organik boyalarlar ile boyayan ; sonra da Karagöz'ü ve Hacivat başta olmak üzere tüm tasvirleri ayrı sayrı seslerle seslendiren dört dörtlük bir sanatçıdır…
 
USTALARI ÖZGÜR ATKIN İLE NE KADAR ÖVÜNSELER AZ 
    Özgür'ün de sıkı ve kaliteli bir Karagöz eğitiminden geçtiği ve yeteneğini geliştirdiği görülüyor,ustaları kendisiyle ne kadar övünse az !....
 
YARDAKLAR ; UĞUR DİLBAZ VE CAN ALİBEYOĞLU 
    Özgür'ün en büyük yardımcıları ; "yardak"ları da olan ve diğer oyun karakterlerini (tasvir) seslendiren ve oynatanlar Uğur Dilbaz ve Can Alibeyoğlu.
 
YARATICI YAPIM EKİBİNE TEBRİKLER 
    Gölge Tasvir Tasarım ve Yapım da önceki saydığım üç isme ek olarak Zeynep Göktay Dilbaz'ı görüyoruz ki bu isim aynı zamanda reji asastanlığını da üstlenmiş…Ergun Işıldar ; Proje Danışmanlık ile ve dramaturgluk ile de Sinem Özlek'in görevlendirildiğini tespit ediyoruz…
 
"KARAGÖZ BALIKÇI" OYUNUNA ZİHNİ GÖKTAY KATKISI 
    Oyundan sonra kuliste İsmail Dümbüllü'nün torunu Ufuk Çıngay ile kız arkadaşına ve Zihni Göktay ile eşine rastlıyoruz…Geleneksel ve Karagöz üzerene doyumsuz bir sohbete dalıyoruz hemen…
 
PLATON , KUR'AN , SHAKESPEARE , TASAVVUF VE KARAGÖZ'DE ORTAK OLAN NEDİR 
    Karagöz,Türk Tiyatrosu'nun özü ve özetidir…Eflatun'un "Mağara Benzetmesi"nin özü de bu "hayal perdesi önünde kuklalarla oynatılan insan taklitleri" aynı gölgelerdir…Kur'an'a , Shakespeare'e ,Tasavvuf inancına ve Platon'a göre ; "bu dünya ideal-gerçek dünyanın bir 'gölge'sidir" …
 
BU DÜNYA GÖKLERDEKİ İDEAL GERÇEK DÜNYANIN BİR GÖLGESİDİR 
    "Bu dünya , yalancı ve taklid bir dünyadır " (Platon); "bu dünya bir eğlence ve oyun dünyasıdır" (Kur'an); "tüm dünya -bu anlamda-bir sahnedir" (Lope da Vega ve Shakespeare) ; "insan dediğin nedir ; yürüyen bir 'gölge' , bir zavallı 'kukla' bu 'sahnede' ; bir saat boyunca boy büküp -kukla gibi-boyun kırıp gidecek,bir daha da duyulmayacak ne sesi ,ne de nefesi" (Macbeth-Shakespeare) ; (bu dünya bir zıll-i hâyâl bilmeyene bilmek muhal ( bu dünya bir gölge oyunudur, bunu bilmeyenler de bilmelidir )(Karagöz)…
 
ATA YADİGARI KARAGÖZ'ÜN YENİDENDOĞUŞU (RÖNESANSI ) BAŞLIYOR (MU) 
    Geçmişi bu denli zengin , derinliği bu denli kadim olan Karagöz'ü Güllü Agop'tan bu yana Karagöz'e -bilerek ya da bilmeyerek-yapılan bir haksızlığın giderilmesi yolunda atılmış bir önemli adım ; Karagöz'ün hak ettiği ilginin kurumsal bir başlangıcı sayıyor ve Şehir Tiyatroları'nda bir Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Bölümü ve ona bağlı bir "Karagöz" bölümü açılarak bu başlangıcın geliştirilmesini ve bu ata yadigarı perde tiyatrosu sanatımızın yaygınlaştırılmasını arzu ediyorum…
 
ŞEHİR TİYATROLARI GENEL SANAT YÖNETMENİ VE YÖNETİM KURULUNU "KARAGÖZ BALIKÇI" İÇİN KUTLUYOR , HER SAHNEYE HER HAFTA SONU BİR KARAGÖZ OYUNU TALEP EDİYORUZ 
    Oyunda emeği geçenleri ve Genel Sanat Yönetmeni Sayın Ayşenil Şamlıoğlu'nu ve Şehir Tiyatroları yönetimini kutluyor , başarılarının artarak devamını diliyorum…
 

Anahtar Kelimeler: karagöz balıkçı, istşeh, istanbul şehir tiyatrosu



0 Yorum
Hmm! Bu içeriğe henüz yorum yapılmadı, sen yazmak ister misin?
Bekle! Yorum yazmak için üye olmalısın Üye isen burayı tıkla. Üye olmak için de burayı tıkla.
Diğer Yazıları





TİYATRONLİNE

E-Bülten Üyeliği Görüş Bildir